Plötugagnrýni: Viktor Orri Árnason – Eilífur
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 21. ágúst, 2021.
Og amen eftir efninu
Viktor Orri Árnason gaf nýverið út plötuna Eilífur sem inniheldur samnefnt verk í níu hlutum. Umfjöllunarefnið er möguleiki mannsins á eilífu lífi, hvorki meira né minna.
Ég hef fylgst með Viktori Orra sem tónlistarmanni síðan hann var smástrákur. Ég sá sveit hans, Búdrýgindi, vinna Músíktilraunir fyrir nítján árum þegar hann var á fimmtánda ári og ég dæmdi frábæran frumburð hennar, Kúbakóla . Seinna fylgdist ég opinmynntur með Viktori og félögum í Hjaltalín vaxa upp í að vera ein merkasta sveit sem starfað hefur á Íslandi, fyrr og síðar. Ég hef augu – og eyru – með pilti og hef glaðst yfir því hversu vel honum hefur gengið að fóta sig í alþjóðaheimi tónlistarinnar. Bækistöðin til þess hefur lengi vel verið Berlín, sú mikla menningar- og listaborg, hvar Viktor nam við hin virta Hanns Eisler-skóla. Í kjölfar náms fór hann m.a. að vinna með Jóhanni heitnum Jóhannssyni.
Það var því sannkölluð gæðastund er Viktor heimsótti mig á dögunum á heimili mitt, fúlskeggjaður og fullorðinn! Ég hafði ekki séð hann í árafjöld og hvað þá sest niður með honum og spjallað, en þarna sátum við eins og tveir gamlir vinir. Hann er þá fluttur heim, á æskuslóðirnar í Kópavogi, og þegar kominn með vinnuaðstöðu sem hann deilir með öðrum íslenskum tónlistareldhugum.
Ég skrifaði um plötuna VAST sem Viktor gerði ásamt Yair Elazar Glotman fyrir tveimur árum. Á einu kvöldi léku þeir af fingrum fram, á fiðlu, lágfiðlu og kontrabassa. Tónlistin drungaleg þar sem hún „hendist fram og til baka og veltist upp og niður, en er formuð engu að síður … sumt af þessu er skítugt, hrátt, „ekki í lagi“,“ eins og ég reit á sínum tíma. Tilraunaverk.
Eilífur , sem er fyrsta sólóplata Viktors, er með allt öðrum hætti. Þetta er stóreflisverk, tónlistin samin og kirfilega frágengin þar sem kórar og sinfóníusveitir koma að málum. Útgefandi er hið virta Pentatone. Ef ég ætti að fara að þylja eitthvað upp myndi ég klára mitt naumt skammtaða pláss en ég bendi lesendum á að heimsækja prýðilega heimasíðu Viktors, viktorarnason.com, þar sem hægt er að fá ítarupplýsingar. Gaman samt að sjá að gamli vinur hans, gítarleikari Búdrýginda, Benedikt Smári Skúlason, leggur til gítar í einu verkanna og þá stýrði Viktor sjálfur Budapest Art Orchestra fyrir plötuna. Karlakórinn Fóstbræður kemur meira að segja við sögu. Já, það er allt undir!
Pælingar um eilíft líf liggja verkinu til grundvallar eins og segir í kynningu, stórt tema sem tónar við mikilfengleik tónlistarinnar sjálfrar. Viktor leggur hins vegar á heimasíðu sinni áherslu á að fyrst og síðast sé verið að fagna lífinu sem slíku og því sem gerir það þess virði að lifa því. Og, nú ætla ég að vona að fólk sé ekki komið með kvíðahnút vegna þeirrar yfirþyrmandi epíkur sem ég er hálfpartinn búinn að gefa í skyn, því að platan er nefnilega ekki með þeim hætti. Hún er níu laga, 43 mínútur, og traustar rætur Viktors í poppi og rokki, ásamt með færni hans í klassík sem nútímatónlist, styðja við verkið og gefa því vængi. Hann veit hvenær skal fara á dýptina en líka hvernig beri að skila henni með sem áhrifaríkustum þætti. Þetta er ekki ósvipað og var með Hjaltalín, hverrar andi gerir vart við sig hér á köflum. Sprenglært fólk sem nýtti sér kunnáttuna til að skila aðlaðandi, áhrifaríkri tónlist.
Platan hefst með tíu mínútna verki („Var“), sem er það þyngsta hér, og karlakórsraddirnar fá mig til að hugsa um Arvo Pärt. Það er dumbungur, sem fær að halda sér, og er tilgangur með því. Tónmálið er svipað á „The Thread“ en Viktor hleypir okkur í sólskinið á „Maiden“. Hér læðir undurblíð melódía sér inn, já, hún er eiginlega ægifögur. Hugsaði ég um Jóhann Jóhannsson? Auðvitað. Á 0.57 opnast lagið og maður er hremmdur. Hremmdur af fegurðinni. Við taka verk sem flökta á milli þessara póla, „Er“ er dramatískt á meðan „The Vision“ er snoturt. Viktor spilar á hljóðverið, sinfóníusveitirnar, fiðluna sína og sköpunarmáttinn af eftirtektarverðu listfengi út í gegn og sem frumburður verður þessi plata að teljast stórvel heppnuð. Það er bara þannig.
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bryan Ferry Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland Gyða Valtýsdóttir Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skrapt Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- November 2024
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012