Prince: 1958 – 2016
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 23. apríl, 2016
Þegar dúfurnar grétu…
Bandaríski tónlistarmaðurinn Prince Rogers Nelson, eða einfaldlega Prince (eða bara „táknið“, eða bara eitthvað sem hentaði honum hverju sinni) lést núna á fimmtudaginn. Ef hið útjaskaða orð snillingur hefur einhvern tíma átt við er það í tilfelli þessa mikilhæfa tónlistarmanns og undrabarns sem markaði djúp spor í tónlistarsögu tuttugustu aldarinnar.
She wore a Raspberry beret / The kind you find in a second hand store /Raspberry beret /And if it was warm she wouldn’t wear much more / Raspberry beret / I think I love her.“ Þannig hljómar viðlagið í „Raspberry Beret“ sem var einn af fjölmörgum smellum Prince á níunda áratugnum, er stjarna hans reis óneitanlega hæst. Það er sosum ekki dýrt kveðið þarna en ellefu ára gamall fékk ég þetta lag þó algerlega á heilann og kipptist við í hvert einasta skipti sem ég heyrði það í útvarpinu. Í því er einhver óútskýranlegur galdur, sem ég skil ekki enn þann dag í dag. Ég geri mér þó betur grein fyrir þeim kynferðislega undirtón, nei yfirtón, sem er þarna, eitthvað sem náði ekki alveg inn í huga barnsins. Það var hins vegar eitthvað í flutningnum, áferðinni, söngnum, uppbyggingunni sem læsti sig gjörsamlega um mig, eitthvað „x“ (eða eigum við að segja „O(+>“ (ástartáknið)) sem skilur að snilld og fúsk. Það fór því greinilega ekki framhjá mér, fremur en mörgum öðrum, að þessi listamaður var með eitthvað alveg sérstakt með sér.
Ég fékk því stuð í magann, ekki í jákvæðum skilningi, er fréttastofa RÚV hringdi í mig seint á fimmtudaginn og bar mér fréttirnar. Ég var grandalaus úti á Miklatúni að spila körfubolta með vinum mínum en hálftíma síðar var ég mættur í beina útsendingu í kvöldfréttatímann, alveg eins og Guðni Th., þar sem ég dró saman mikilvægi og arfleifð Prince á ca. 90 sekúndum (ég man ekkert hvað ég sagði). Þetta sýnir vel í hversu miklum metum hann var og nú sit ég, eldsnemma á föstudagsmorgni, hripandi þessi orð þar sem hinn pistillinn minn var látinn víkja, eðlilega. Við þessum fréttum þurfti að bregðast. Þannig að, best þá að draga saman arfleifð þessa mikla manns í ca. 150 orðum? Já, látum barasta reyna á hið ómögulega.
Öll hljóðfæri léku í höndum Prince en auk þess útsetti hann, upptökustýrði, samdi, hannaði og var hreinlega allt í öllu í sinni listsköpun. Og hún átti sér stað frá morgni til kvölds. Að skapa og gera var Prince jafn mikilvægt og að anda og þúsundir laga eru enn óútgefin. Ekki nóg með að hann hafi dúndrað út slögurum í massavís á níunda áratugnum heldur samdi hann og fyrir aðra, lög sem eðlilegur listamaður hefði aldrei látið frá sér. En svona var „vélin“ Prince, óþreytandi og óþrjótandi. Hann var þá óhræddur við að synda á móti straumi og gera nákvæmlega það sem hjartað bauð honum. Í kjölfar vinsælla platna komu erfiðari verk en þrátt fyrir það hélt hann í vinsældirnar, við vorum tilbúin til að fylgja þessum meistara þangað sem hugur hans bauð honum hverju sinni.
Prince vann fallega úr þeirri arfleifð sem aðrir afrísk-amerískir listamenn höfðu byggt upp á sjöunda og áttunda áratugnum. Segja má að hann hafi ruðst inn í þann meginstraum sem hin ráðandi stétt var vön að eiga fyrir sig. En ólíkt Michael Jackson, sem ruddist einnig inn á þessar lendur, hafði Prince alla þræði í hendi sér. Þetta er í raun ótrúlegt þegar maður hugsar um þetta.
Litli prinsinn er farinn frá okkur en verður efalaust hamslaus í framhaldsferðalaginu; leitandi, spyrjandi og sískapandi. Í lifanda lífi var hann óeðlilega „lifandi“, í ríkum tengslum við það sem gerir okkur sannarlega að manneskjum, með því að vera sískapandi, alltaf að og eltandi óhikað hvaða þá drauma sem poppuðu upp í hausnum. Far vel, minn kæri, og vonandi fyllti fjólublátt regn himnaríki er þú bankaðir þar á dyr. En líklega gekkstu beinustu leið inn, og það hnarreistur, ef ég þekki þig rétt.
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eivör Pálsdóttir Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland HAM Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins The Beatles Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012