Rýnt í: Laufeyju

Follow

Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 10. febrúar.

Upp, upp mín Laufey…

Grammy-verðlaunin sem Laufey fékk um síðustu helgi eru bara nýjasta varðan í ótrúlegri vegferð hennar til þessa. Hér rýnum við í ýmsa þætti sem stuðlað hafa að þessari miklu velgengni.

Mig rak í rogastans síðasta sunnudag þegar ég var á fremur tilgangslausu flakki um Google-heima. Sló inn „Grammy red carpet“ í þeirri von að sjá einhverja stjörnuna svífa um á dreglinum rauða. Við mér blasti hins vegar Laufey með rafgítar í hönd, syngjandi. Fyrir fullum sal af helstu músíkáhrifavöldum heims. Stuttu síðar var hún komin upp á svið, takandi við styttu úr höndum Rufus Wainwright (og skömmu síðar tók hún í sellóið með Billy gamla Joel!). Held að þessi orð sem ég var að hripa niður rétt í þessu séu bara ansi lýsandi fyrir það himnaflug sem Laufey „okkar“ er á um þessar mundir. Og alltaf virðist hún geta farið hærra.

Ferill Laufeyjar er þegar orðinn gersamlega magnaður, eiginlega ótrúlegur. Mest spilaði Íslendingurinn á Spotify frá upphafi, tónleikar seljast upp, forsíður blaða o.s.frv. Algert ævintýri. Hún er klassískt menntuð, frá hinum virta Berklee hvorki meira né minna, og býr nú í Los Angeles, höfuðborg afþreyingariðnaðarins. Laufey og hennar fólk hafa þá gjörsamlega jafnhattað þá list að toga í spotta nútíma skemmti- og tónlistariðnaðar. Það er verið að byggja brýr, eldra fólk með smekk fyrir klassík og ungir, raftónlistarhneigðir TikTokkarar sammælast um sína konu. Það er herjað á sígilda miðla (hún stýrði útvarpsþætti fyrir BBC, hefur komið fram í víðfrægum spjallþáttum) og nýgilda (Beabadoobee-samstarfið á TikTok, Tinydesk sem er keyrt í gegnum Youtube). Og svo jólalag með Noruh Jones! Laufey er jafn eðlileg í síðkjól með sinfóníuhljómsveit eða flippandi á TikTok. Þetta er unga fólkið í dag kæru lesendur, ferðast á milli miðla – og kynslóða – eins og ekkert sé.

Ég sagði í sjónvarpsviðtali við RÚV daginn eftir Grammy-löndunina að við skyldum ekki gleyma því að árangur Laufeyjar er fyrst og fremst vegna tónlistarinnar. Það er ekki bara að hún sé geislandi af hæfileikum heldur er tónlistin í senn glúrin og góð. Ég hef lent í rimmum við fólk sem vill halda því fram að þetta sé of ófrumlegt og venjulegt allt saman, en hei! Milljónaspilanir og uppseldar tónlistarhallir vegna popptónlistar sem er meira og minna undirstungin af stríðsáradjassi? Ef þetta er ekki nýlunda og óvenjulegheit þá veit ég ekki hvað er það. Síðast þegar ég heyrði svona vel heppnaða „retró“-vinnu átti Amy heitin Winehouse í hlut. Ég man líka þegar ég heyrði Come Away With Me (2002) með áðurnefndri Noruh Jones á sínum tíma. Ótrúlega notaleg plata en aldrei ódýr. Laufey nær að negla svipaða tilfinningu í sinni tónlist. Ég heyrði fyrst í henni er ég kannaði sjö laga stuttskífuna Typical of Me (2021). Djassinn nam maður og þessa sérstæðu rödd sem er einhvern veginn handan tíma. Djass með nútíma poppblæ, falleg og djúp söngrödd, „róleg“, blíð og umlykjandi og hljómar eins og hún sé sveipuð reynslu mun eldri söngkonu. Hljómfallið í ætt við sönghetjur Laufeyjar; Ellu Fitzgerald, Billie Holiday og Chet Baker. Svipað er að segja um fyrstu breiðskífuna, Everything I Know About Love (2022). Áferðarfalleg og hugguleg plata, vel sungin og útsett. Eftirstríðsáradjass og það eina sem vantar á köflum er snarkið í 78 snúninga plötunni. Og svo er það nýjasta platan, Bewitched (2023), sem er ástæða Grammy-verðlaunanna. Öruggari og pottþéttari en síðustu verk, sum lögin böðuð upp úr þessum anda sem ég hef þegar nefnt en hreinu poppi bætt við í meiri mæli en áður. Walt Disney og Stan Getz kíkja líka í heimsókn og eru aufúsugestir.

Ég er þráfaldlega spurður, hvað svo? Ég veit það ekki, útiloka ekkert og allt er opið. Ég er svona að melta þessi undur núna, spá og spekúlera hvað það verði sem verði klifið næst. Dúett með Paul McCartney, útsetningar fyrir Elton John, lagaskrif fyrir Taylor Swift, flipp með Lönu Del Rey? Ekkert af þessu sem ég nefni er óhugsandi sé litið til ferðalagsins sem Laufey er á.

Follow