Jeffrey Lewis: Öndvegis alþýðulist
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 30. ágúst, 2014
Narðarokk frá New York
• Jeffrey Lewis lék fyrir fullu húsi í Edinborg í síðustu viku
• Lewis er allhliða listamaður og alþýðuskáld af hreina og beina skólanum
Ég á góðan nágranna hér í Edinborg, Andy Stuckey, sem ég kynntist einfaldlega úti á götuhorni. Einlægt morgunbros hans gerði að verkum að við tókum að heilsast með virktum en sameiginlegur áhugi á tónlist treysti böndin síðan enn frekar. Við skottumst því reglulega saman á tónleika ásamt öðrum tónelskandi feðrum úr hverfinu og á fimmtudaginn í síðustu viku brunuðum við niður Prinsastræti á hjólunum okkar, alla leið að tónleikastaðnum Electric Circus sem stendur við aðaljárnbrautarstöðina, Waverley. Andy hafði sérstaklega mælt með þessum tónleikum og hefur verið að mæra Jeffrey Lewis í mín eyru nokkuð reglubundið undanfarna mánuði. Ég viðurkenni að ég hafði ekki kynnt mér Lewis neitt sérstaklega en sá svo ekki eftir því að hafa látið undan áróðrinum frá Andy. Tónleikarnir voru stórskemmtilegir og opnuðu manni sýn á ýmislegt nýtt.
Eldrauður anarkisti
Lewis þessi er borinn og barnfæddur í New York og bar það glæsilega með sér; svalur „hangsari“ og það var ekki fræðilegur möguleiki á því að hann gæti verið frá einhverjum öðrum stað en New York. List hans er í anda hrárrar alþýðulistar að hætti Daniels Johnstons eða Moldy Peaches og tengist hann inn í „anti-folk“-hreyfingu borgarinnar (hann hefur m.a. tekið upp plötu með Kimyiu Dawson, sem var annar helmingur Moldy Peaches ásamt Adam Green). Lewis tekur þannig upp hráar, þjóðlagaskotnar neðanjarðarrokksplötur, ýmist einn eða með öðrum. Þær eru margar, oft og iðulega heimabrenndar og í ljósrituðum umslögum með titlum eins og The Only Time I Feel Right Is When I’m Drawing Comic Books og Indie-Rock Fortune Cookie. Textar Lewis eru glúrnir, snilldarlegar dæmisögur úr hversdagsleikanum sem eru settar undir spaugilegt en um leið gagnrýnið ljós. Lewis er einnig ötull myndasöguhöfundur og lúta þær svipaðri fagurfræði og tónlistin. Hann er þá eldrauður í stjórnmálaskoðunum, eiginlega anarkisti, og t.a.m. gaf hann út plötuna 12 Crass Songs þar sem lög þeirrar mætu sveitar eru sett í „Lewis“-búning. Mælt er með þessari plötu, boðskapur Crass hefur aldrei verið skýrari enda textar vel greinilegir þegar þeir eru komnir í afslappaðan varðeldabúning!
Framvinda
Á þessum tilteknu tónleikum var Lewis studdur af sveit sinni The Jrams, Caitlin Gray bassaleikara og hljómborðsleikara og Heather Wagner trymbli. Lewis sjálfur var íklæddur hvítum bol með mynd af Mark E. Smith framan á (sveitin átti eftir að breiða yfir „Cruiser’s Creek“ síðar í settinu), með svarta derhúfu og sultuslakur hóf hann að renna sér í þekktar stemmur sem var fagnandi tekið af þétt skipuðum salnum sem var vel indírokksvænn; alskegg, Converse-skór, bláir Dr. Martens, rauðar sokkabuxur og feimnisleg augnatillit í stórum stíl. Lewis flutti t.a.m. hið kostulega „Williamsburg Will Oldham Horror“ og lag sem fjallaði um veruleika upphitunarbandanna, að vera á „support tour“, bjó yfir öllum þeim listrænu kostum Lewis sem upp hafa verið taldir. Hann braut síðan framvinduna upp tvisvar með því að sýna eigin „stuttmyndir“, sem voru haganlega gerðar trélitateikningar í myndasögustíl, varpað upp á vegg með skjávarpa. Lewis sagði síðan söguna við undirleik sveitar og var ein þeirra um sögu kommúnismans, með áherslu á Víetnamstríðið. Teikningar voru litríkar og nett grallaralegar en frásögn Lewis bæði upplýst og án einhverra meiriháttar fíflaláta.
Skjólshús
Eins og sjá má er Lewis nokkurs konar ný-hippi og andinn á tónleikunum var heilnæmur og styrkjandi. Hann var gjafmildur, vildi helst ekki hætta að spila og hvatti fólk til að vera eftir og hanga með sér áður en hann yfirgæfi svæðið. Eðlilega var hann sjálfur mættur til að selja varning og voru diskarnir grátlega ódýrir, fimm pund. Hann er þá þekktur fyrir að beiðast gistingar með því að spyrja áhorfendur á miðjum tónleikum hvort þeir geti skotið yfir hann skjólshúsi. Í þann mund sem við bjuggum okkur til brottfarar sáum við svo Lewis og stelpurnar þar sem þau voru að bauka við að stafla hljóðfærum og mögnurum í smábíl. Já, þetta er ekki alltaf glys og glaumur. Og stundum – eins og á þessum tónleikum – er maður yfirmáta þakklátur fyrir að vera laus við óþarfa pakkningar og útúrdúra. Því að það var eitthvað satt og rétt við þetta allt saman.
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bryan Ferry Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kraftwerk Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skrapt Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- November 2024
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012