Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 23. febrúar, 2019
Nostrað við poppið
Mark Hollis, fyrrverandi leiðtogi hljómsveitarinnar Talk Talk, féll frá í vikunni. Framlag hans til tónlistarinnar var merkilegt og viðbrögðin úr þeim heimi eru óvenju mikil og tilfinningaþrungin.
Fyrsta opinbera greinin sem ég skrifaði um tónlist var um Talk Talk og Mark Hollis. Þetta var árið 1996 og Kristín Björk Kristjánsdóttir (kira kira) var að gefa út lítið tímarit („zine“). Greinin mín bar nafnið „Er Mark Hollis Guð?“ og innihélt pælingar mínar um síðustu plötu Talk Talk, Laughing Stock (1991). Hátimbraður titill, og næsta grátbólginn, en fullkomlega eðlilegur að mér fannst, miðað við umfjöllunarefnið. Ekkert hefur breyst hvað þá sýn mína varðar, svo ég sé alveg heiðarlegur. Hollis hafði verið vandlega utan við sviðsljósið undanfarin tuttugu ár, var í raun „hættur“, og lifði hefðbundnu fjölskyldulífi í Wimbledon, London (og fór stundum í vélhjólatúra með öðrum feðrum í hverfinu). Ég var búinn að sætta mig við að heyra ekki nótu af tónlist frá honum framar, en að hann væri búinn að yfirgefa jarðvistina, það var erfiðara (Hollis var 64 ára, dánarorsök hefur ekki verið staðfest enn). Tónlist hans fyllti stofuna á þriðjudaginn, á meðan fjölskyldan borðaði sinn vikulega chili-rétt, og faðirinn brynnti músum á meðan.
Engin tónlist hefur haft jafn djúp áhrif á mig og tónlistin sem er að finna á tveimur síðustu Talk Talk-plötunum, Spirit of Eden (1988) og áðurnefndri Laughing Stock. Áhrifunum er ekki hægt að koma í orð, þótt ég sé að gera tilraun til þess hér. Það er engu líkara en Hollis hafi verið beintengdur við almættið og þessi djúpfegurð sem lá í sköpun hans hefur snert við glettilega mörgum. Prófið að fletta upp lögum á youtube af þessum plötum og skoðið athugasemdirnar. Sjálfur mun ég aldrei skilja hvernig tíminn stoppar hreinlega þegar þessi tónlist fer af stað. Í henni er sannur heilunarmáttur sem ég vona að sem allra flestir uppgötvi og komist í tæri við.
Þróun Talk Talk er merkileg og að sönnu einstök í popp/rokksögunni. Sveitin byrjaði sem nokkurs konar Duran Duran fátæka mannsins, en snemma fór að bera á miklum metnaði og tilraunamennsku, sem heyrist afar vel á þriðju plötunni Colour of Spring (1986). Engu að síður er sveitin enn að vinna með tiltölulega hefðbundið lagasnið.
Það er síðan á áðurnefndum plötum sem eitthvað allt annað fer í gang. Áhrif frá Can, Miles Davis og nútímatónlist. Afstraktdjass. Sveim og furðulegheit. Skringileg hljóðfæri, taktskiptingar o.s.frv. Hollis og félagar voru einstrengingslegir, með sterka listræna sýn, og Hollis gat ekki verið meira sama um kröfur útgefandans, sem var risinn EMI. Segir sagan að yfirmaðurinn hafi farið að gráta þegar hann heyrði Spirit of Eden. Ekki er vitað hvort það voru fegurðartár eða sorgartár, þar sem það var ljóst að það var engin leið að koma lögunum í útvarpið, hvað þá selja afurðina.
Vegur Talk Talk hefur hins vegar farið vaxandi með hverju ári. Nýjar kynslóðir uppgötva þetta efni og frelsast. Viðbrögðin eru venjulega á eina leið; eins og hlustendur hafi bókstaflega „himin“ höndum tekið. Þetta sést líka á viðbrögðum kollega Hollis úr tónlistarheiminum; áhrifin voru augsýnilega mikil og djúp.
Ég gæti skrifað um þessa tónlist og þennan mann lengi lengi en langaði bara til að kveðja, formlega, eins og ég sagði hæ, formlega, árið 1996. Skrif frá aðdáanda, sem ég fann á youtube undir laginu „New Grass“, sitja í mér. Þau eru einfaldlega svona. „Það var ótrúlega fallegt sólarlag hjá okkur í kvöld. Þetta hlýtur að hafa verið þú.“
Deildu!
