Follow
Ljósmynd/Anna Maggý
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 24. ágúst.
Þegar himinn og jörð syngja saman
Flautuseptettinn viibra, sem stofnaður var til í kringum plötu Bjarkar, Utopia, hefur gefið út breiðskífu. Innihaldið er sex verk eftir jafn mörg tónskáld.
Það var fyrir átta árum, 2016, sem septettinn var settur á fót og þá fyrir tilstuðlan Bjarkar Guðmundsdóttur. Var það vegna plötunnar Utopia sem kom svo út ári síðar. Þetta er ekki í fyrsta sinn sem spennandi tónlistarverkefni fæðast vegna hennar, ég minnist grænlenska kvennakórsins og Wonderbrass-blásarasveitarinnar t.d. Utopia var eins og eftirspil við plötuna á undan, hina ægisorglegu og erfiðu Vulnicura. Á Utopia var hins vegar bjartara um að litast, tónheimurinn ævintýralegur og nánast eins og léttir/andvarp eftir þyngslin á undan. Flautur voru miðlægar, t.d. í kynningarefni og svo í tónlistinni sjálfri. Septettinn ferðaðist síðan með Björk um heiminn í kjölfarið og tók þátt í Cornucopia-sýningunni metnaðarfullu.
Þær Áshildur Haraldsdóttir, Berglind María Tómasdóttir, Björg Brjánsdóttir, Dagný Marinósdóttir, Sólveig Magnúsdóttir, Steinunn Vala Pálsdóttir og Þuríður Jónsdóttir skipa septettinn. Meðlimir eiga tvö verk á plötunni (Berglind og Björg) en restina eiga þau Bergrún Snæbjörnsdóttir, Bergur Þórisson, John McCowen og Bára Gísladóttir. Á þessari fyrstu plötu viibra kannar hann, samkvæmt tilkynningu, „margslunginn hljóðheim flautunnar í gegnum spuna og fjölbreytta nálgun í tónlistarsköpun“. Platan var tekin upp í Stúdíó Bergi í janúar/febrúar 2023. Bergur Þórisson hljóðritaði, hljóðblandaði og hljómjafnaði.
Platan hefst með verki Bergrúnar Snæbjörnsdóttur, „Venutian Wetlands“. Lágvært upphaf en á sama tíma skerandi (er það hægt?). Fljótlega fer maður svo að greina flauturnar, hvar þær klifra upp með hvellum. Þær ólmast upp, hvessa sig og gelta undir rest. Ég ætla ekki út í hljóðfæragreiningu hér, fyrir utan hreinan þekkingarskort ruglaði ég einu sinni saman mandólíni og banjó í dómi um tónlist Ske og hef haft gætur á mér í þeim efnum allar götur síðan. Þetta er flott upphafsverk og á vissan hátt ákveðin yfirlýsing: Hér eru flautur (tékk), laglínur (tékk, eða, já …) og við ætlum að fara með þessa plötu í þá átt sem okkur hentar (risatékk). „CD Players“ eftir Berglindi er öðruvísi. Flautuleikurinn hangir yfir einhvern veginn eins og voð og fyrst um sinn er framvinda illgreinanleg, þetta er hrein stemning sem bara er og í raun engin hreyfing. Eða manni finnst það. Áhrifaríkt! Um miðbikið taka flauturnar þó að hringhendast, það er æsingur og másað bæði og hvásað. Verkið er á mörkum hljóðlistar, meira eins og vindgnauð innan úr stórum rörum. Þetta er ekki amaleg byrjun!
Verk Bergs, „kvoða“, felur í sér slaka, er kvikmyndalegt eiginlega og kemst næst því af öllum verkunum að vera hummanlegt lag. Steinunn Vala blæs sóló, það er rökkur yfir en líka myndrænn ævintýrablær. Pétur og úlfurinn í Útópíu? „Mundana X“ eftir John McCowen er hreinasta hljóðlistin hér, drunuverk í raun þar sem hangið er á sama tóninum á naumhyggjulegan hátt frá fyrstu sekúndu til hinnar síðustu. „Eyg“ eftir Björgu er enn einn snúningurinn á möguleikum þeirra hljóðfæra sem hér eru munduð. Ógnvænlegasta verkið, nánast fruntaleg hljóð innan um lágværari en ekki beint þægileg samt. Hér er spenna og hún er óþyrmileg þegar best lætur.
Handbragð Báru Gísladóttur er auðþekkjanlegt þegar lokaverkið, „Ms. Ephemeris Abyss“, byrjar. Nálega tuttugu mínútur af gárandi flautum og maður er á bríkinni allan tímann eins og alltaf þegar Bára á í hlut. Maður hugsar um hið stórkostlega Víddir og margt hér minnir líka á drunuverkið Silva. Það er alveg skýrt hver á í hlut hér en um leið er sköpun og framþróun, þó það nú væri. Bára heldur vel aftur af sér í þessu verki og ég greini það sem fagurfræðilegt viljaverk. Þ.e. okkur er ekki hent fram af hengifluginu á ákveðnum tímapunkti eins og gert var á Víddum. Jú, flautuklifur og smá læti þegar ca. ¾ hlutar verksins eru búnir en það er samt smekkleg þægð í þeim lokakafla öllum.
Frumburður viibra er fjölbreytilegur og verkin spanna í raun allan skalann, allt frá stefjum sem gætu rúmast inni í Hollywood-mynd (Bergur) yfir í hljóðtilraun þá sem verk McCowens er. Margslunginn hljóðheimur, svo sannarlega.
Deildu!
