Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 1. ágúst, 2015
Ný sýruöld
• Tame Impala gefur út Currents
• Sýrutónlist móðins nú um stundir
Svofelld sýrutónlist (psychedelic music eða einfaldlega „psych“) gerði fyrst vart við sig á sjöunda áratugnum og náði hæstu hæðum um’66-’68. Málsmetandi popp- og rokksveitir eins og Bítlar og Stones nudduðu sér utan í formið á meðan yngri sveitir einbeittu sér alfarið að því. Tónlistin var innblásin af vímuefnafikti og þeirri leit og opnun sem þá einkenndi vestræna poppmenningu; dufl við framandi trúarbrögð og hljóðfæri stýrði málum og litríkar umbúðir og klæðnaður ásamt háleitu hugflæði og vissu „raunveruleikarofi“, svo vísað sé í pólitíska umræðu hér á landi, voru einkennandi (mæli eindregið með safni Rhino, Acid Drops, Spacedust & Flying Saucers: Psychedelic Confectionery From The UK Underground 1965-1969, vilji menn kynna sér þessa fyrstu bylgju).
Endurreisn
Ástæðan fyrir því að ég set niður þessa lýsingu á sýrutónlist er að nýjasta endurreisnin í þeim efnum hefur verið nokkuð einkennandi í umfjöllun tónlistarmiðla að undanförnu (nýsýra eða „neo-psychedelia“). Tame Impala (sem ég ætla að fjalla sérstaklega um í niðurlagi), Temples og Foxygen hafa verið helstu kyndilberarnir en svo eru endurútgáfumálin á fullu skriði, sífellt er verið að gefa út söfn með gamallri sýru og þesslegri tónlist frá öðrum mörkuðum en þessum kunnuglegu. Suður-Ameríku, Afríku og Asíu t.a.m. eru nú gerð skil í ríkari mæli með veglegum úttektum.
Tame Impala fara með himinskautum sem stendur en sýran hefur samt kraumað nokkuð ákveðið allar götur síðan Bítlarnir sáu glitta í dagblaða-leigubíla niðrá strönd. Stundum hefur sýrustigið verið hærra en venjulega og þau „bólguskot“ gerast reglulega. Pönksveitir böðuðu sig t.a.m. upp úr sýrunni, Liverpool-senan sérstaklega (Echo and the Bunnymen, Teardrop Explodes), á níunda áratugnum leituðu rokksveitir eins og Spacemen 3 og Loop gagngert í fagurfræði hennar og nefna má Paisley-senuna í Kaliforníu líka. Á tíunda áratugnum var það Elephant 6 gengið. Og svo má telja. Nútíma raftónlist og þjóðlagatónlist styður t.d. við undirsenur sem eru afar stöðugar hvað sýru varðar (trans og nýja þjóðlagasýran („freak-folk“)).
Sýrukrókar
Ég gæti haldið endalaust áfram um hina ýmsu sýrukróka og -kima en Tame Impala á það skilið að fá smá pláss hér undir rest enda er nýja platan þeirra, Currents, æði. Og umslagið eitt það flottasta sem ég hef lengi séð. Sýrt vel, minnir mig samt sterklega á þýska síð-súrkálstónlist frá fyrri hluta níunda áratugarins (en sú stefna átti einmitt mikið undir upprunalegu sýrutónlistinni!). Áfram með smjörið. Tame Impala er frá Perth, Ástralíu, og er leidd af Kevin nokkrum Parker. Hann er potturinn og pannan í verkefninu sem var sett á laggirnar árið 2007. Fyrsta breiðskífan, Innerspeaker, kom út 2010 og vakti verulega athygli á sveitinni og plata tvö, Lonerism, hnykkti enn frekar á þessu. Parker hylltur sem undrabarn og enginn þykir standast honum snúning í listrænni endursköpun á sýruforminu sem nefnt var í upphafi. Þó að Tame Impala komi fram á tónleikum sem hljómsveit sér Parker nánast einn um allan hljóðfæraleik er kemur að hljóðversvinnu. Currents er farsælasta plata sveitarinnar til þessa, hvað sölu og sýnileika varðar, og hefur jafnframt verið hampað mjög af gagnrýnendum. Engu að síður tók Parker áhættu, platan er til muna rafrænni en fyrri verk, gítarar víkja fyrir hljóðgervlum og áferðin er mýkri og sællegri en áður. Lagið „Let it Happen“ hljómar nú á öldum ljósvakans, en í textanum leggur Parker áherslu á að umfaðma lífið, „láta það gerast“ frekar en að reyna að berjast á móti því. Grúví!
Deildu!
