Viðtal: Sissel

Follow

Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 23. nóvember.

Jólastjarnan okkar

• Hin norska Sissel er ein af jólagestum Björgvins í ár
• Hefur sótt Ísland heim margsinnis og einatt fyllt Hörpu upp í rjáfur
• Hún hefur sungið með meðal annars Placido Domingo og José Carreras

Já, ég segi „okkar“ þar sem þessi heimskunna söngkona hefur verið aufúsugestur hjá Íslendingum undanfarin ár og sungið fyrir þá fjölda jólatónleika. Sissel Kyrkjebø er alger risi í heimalandi sínu hvar hún hefur selt plötur í milljónavís og er hún talin ein fremsta „bilbrúunar“-söngkona heims en sá geiri, „classical crossover“, telur listafólk eins og Josh Groban, Il Divo, Sarah Brightman og fleiri þar sem poppi og klassík er blandað saman. Sissel hefur annars snert á alls kyns stílum og varð ofurvinsæl í Noregi í upphafi tíunda áratugarins. Upp úr 2000 hóf hún að herja á Ameríkumarkað með góðum árangri og hefur henni ekki fallið verk úr hendi að heita má síðan hún kom fyrst fram á sjónarsviðið í Noregi með samnefnda breiðskífu árið 1986, þá á sautjánda ári. Aðeins ári síðar kom svo jólaplatan Glade jul út og seldist hún í tæplega hálfri milljón eintaka, eins og frumburðurinn reyndar.

Í stuði
Það var því ánægjulegt að fá ríflega hálftíma Zoom-spjall við þessa heimsþekktu söngkonu. Bergen er heimaborg hennar og á skjánum var glaðlynd kona, kirfilega niðri á jörðinni um leið og hún var einfaldlega í „stuði“. Á bak við hana var skandinavískur viður, líkt og í kvikmyndasetti, og forláta lopapeysu var hún í líka, nema hvað. Við hlógum að þessu.

„Ég bý núna í litlu þorpi sem heitir Hov,“ segir Sissel. Þessu skýtur hún inn á meðan við ræðum aðeins um Bergen, þar sem hún fæddist. Blaðamaður hefur blessunarlega komið tvisvar í þann fína bæ og sú staðreynd þokaði þessari stafrænu tengingu okkar Sissel í lífrænni áttir mætti segja. Henni þótti ekki leiðinlegt að heyra af þeim heimsóknum mínum. „Ég ólst upp í Bergen. Hov er í miðju landi, þannig lagað, og ég sakna stundum hafsins. Lyktarinnar af hafsaltinu.“ Sissel teiknar þetta allt upp með höndunum og ég deili með henni upplifun minni af því að búa í Berlín, þar sem hafið var víðsfjarri. „Það er vissulega samkeppni á milli Bergen og Osló,“ segir Sissel og hlær við, þegar ég spyr hana út í tónlistarmenningu borganna. „Bergen hefur alltaf verið mikil tónlistarborg og það er mikið Bergen-stolt í gangi.“

Við ræðum lítið eitt um uppvöxtinn, hvar Sissel kynntist alls kyns tónlist, veganesti sem hún tók með sér inn í ferilinn. Við pælum saman, spjöllum um sannferðugheit og ástríðu. En ég stenst hins vegar ekki mátið að hrósa henni fyrir viðinn, þann sama og við hlógum að í blábyrjuninni. „Já,“ segir hún, ögn æst, sýnilega fegin að vera ekki alltaf að reifa sömu söguna. „Ég sit eiginlega inni í gamla búrinu, þar sem maturinn var geymdur í gamla daga. En engar áhyggjur minn kæri, það eru engar kjöttægjur hangandi hér aftan við mig (hlær).“ Ég þakka henni kærlega fyrir það, og að hún sýni mér þá kurteisi að gefa mér ekki viðtal innan úr gömlu matarbúri. Það er hlegið enn meira. Magnað að fylgjast með henni í raun (ég tók aldrei myndviðtöl í gamla daga, eðlilega. Bara í gegnum síma) og hún svona kastar aftur höfðinu reglulega þegar hún hleður í hláturroku. Sem er giska oft.

Úr „norðri“
Sissel segist ekki endilega líta á sig sem einhvern sérstakan fulltrúa norrænnar tónlistar, það fari samt eftir því hvað hún sé að gera tónlistarlega hverju sinni. „Ég er stolt af því að vera frá Bergen og Noregi (brosir kankvíslega, með vísan í tal hennar um Bergen-stoltið). Og ég er stolt af því að vera úr „norðri“ (leikræn áhersla og hún setur hendur upp í loft/norður). Mér líður alltaf vel í hinum norrænu löndunum. Finnst ég vera heima, finnst ég vera partur af þessu öllu saman.“ Ég stríði henni: „Og þú sagðist vera frá … Bergen var það ekki?“ Hún tekur bakföll af hlátri og þetta er að verða að fínasta hálftíma. Viðtöl eru misgóð, trúið mér góðir hálsar og lesendur! Þetta er skemmtilegt!

Sissel hefur verið iðin við útgáfukolann að undanförnu, sérstaklega hefur verkefnið Reflections verið áberandi. „Já, það tók tímann sinn,“ segir hún hugsi. „Hugmyndin var einföld upphaflega. Væri ekki gaman að gera plötu, tileinkaða eiginmanninum, fulla af ástarlögum? Ég fór að leita að þannig lögum og þau urðu alls konar. Hamingjurík, melankólísk, þunglyndisleg, allur skalinn. Ég var komin með 100 lög á lista.“ Árið 2019, árið sem hún varð fimmtug, gaf hún út eitt nýtt lag í viku hverri og var lögunum svo safnað saman á fimm plötum. Og síðan þá hafa plöturnar streymt út, stuttskífur og meira að segja ný jólaplata árið 2022 (Winter Morning).

„Reflections-lögin náðu svo óvart inn í covid-19-faraldurinn,“ útskýrir Sissel. „Verkefnið átti alltaf að vera með svona „velkominn í minn heim“-brag með gagnvirkni í gegnum netið og slíkt en ég veit að margir aðdáendur urðu líka glaðir að geta notið tónlistarinnar í þeim einmanaleika sem fylgdi faraldrinum.“

Jólin hugga
Sissel er ýmist að taka upp eða troða upp, skipting sem er henni vel að skapi. „Þegar þú ert á sviði þá færðu viðgjöfina strax eða um leið og þú gefur af þér. Í hljóðverinu, það er eins og að vera í búblu einhvern veginn. Ég þarf stundum að ímynda mér að það séu áheyrendur. Ég meira að segja býð vinum og kunningjum í hljóðverið til að magna upp þá stemningu. Ég skipa þeim að setjast í sófann í tækniherberginu og horfa á mig syngja svo þetta verði auðveldara fyrir mig (hlær hátt og baðar út öngum).“

Það er komið að lokum viðtals. Sissel segist vera að æfa fyrir jólatónleika en auk þess sé hún að fara að semja nýja tónlist fyrir plötu sem er áætluð til útgáfu á næsta ári. Ég segi henni núna – og ef ekki núna hvenær þá – að ég sé mikill jólatónlistaráhugamaður. Áhugi sem ágerist með hverju ári. Sissel kinkar samþykkjandi kolli yfir þessum játningum, í svip hennar blanda af aðdáun og meðaumkun gagnvart aumingja manninum. Hún fer svo að tala, íbyggin: „Önnur platan mín var einmitt jólaplata. Af hverju ég geri svona mikið af þessu spyrðu? Hmmm … sko, ég syng mikið af jólatónleikum og geri þannig plötur og það sem ég elska við þetta eru allar þessar minningar sem eru fléttaðar inn í jólatónlistina. Hún er svo fallega angurvær stundum. Þetta er tónlist sem gefur gleði, frið og huggun, þetta er tónlist sem nærir … og kemur svo alltaf aftur til okkar. Einu sinni á ári! Er hægt að hugsa sér það betra?“

Sissel Kyrkjebø kemur fram á tónleikunum Jólagestir Björgvins 2024: Kveðjutónleikar sem fara fram í Laugardalshöll laugardaginn 21. desember. Miðar fást á tix.is.

Follow