Plötudómur: Jón Ólafsson og Futuregrapher – Eitt
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 28. nóvember, 2015
Gætt að…
Eitt er plata eftir þá Jón Ólafsson og Futuregrapher sem er listamannsnafn Árna Grétars Jóhannessonar. Jón leikur á píanó en Futuregrapher sér um hljóðgervla og áhrifs- og vettvangshljóð. Jón og Árni hljóðblönduðu en Finnur Hákonarson hljómjafnaði. Möller Records gefur út.
Það sýnir alltaf djörfung og þor er menn stíga út fyrir rammann, við erum dýr vanans og auðvitað er þægilegra að sýsla við það sem maður kann frekar en að vera að paufa við eitthvað sem er manni framandi. En afrakstur slíkra ævintýra getur verið bæði gagnlegur og góður, jafnt fyrir þann sem tekur stökkið og nærumhverfið. Slíkt á svo sannarlega við hér.
Eitt er sveimi bundin plata (e. „ambient“) þar sem tónlistin lykst um hlustandann, gárar í bakgrunninum fremur en að kalla eftir athygli en þegar vel tekst til smýgur hún inn í mann, eða drýpur inn í mann, hægt og sígandi. Jón Ólafsson og Futuregrapher virðast við fyrstu sýn standa ansi langt hvor frá öðrum í tónlistarlegu tilliti en er það svo? Þegar maður hugsar um það þarf samstarfið ekki að koma svo mikið á óvart. Þó að Jón sé hvað þekktastur fyrir glúrið og áferðarfallegt popp í gegnum Nýdönsk og sólóefni sitt, og svo veru sína í Bítlavinafélaginu, hefur hann alla tíð verið leitandi og forvitinn. Hann er kannski að svala þeirri þörf nú með hvað mest afgerandi hætti en lítum á önnur dæmi: Hin stórskemmtilega Possibillies fór t.d. iðulega skringilegar leiðir (og gaf út tvöfalda vínylplötu, Töframaðurinn frá Riga, þar sem fjórða hliðin var auð en bar þó titillinn „Töframaðurinn hugsar“). Jón sá um hljóðmottuna á ljóðadiski Ceres 4 sem hann gaf einnig út í gegnum merki sitt og var hún sveimkennd mjög. Einnig tók hann upp og gaf út plötu Vinabandsins, þar sem hópur eldri borgara söng saman, dásamlega einlæg og falleg plata. Futuregrapher hugsar á líkan hátt, piltur sá er með galopinn huga og hefur snert á flestum geirum raftónlistarinnar á ferli sínum. Þeir félagar eru í raun sjálfsagðir bólfélagar fremur en óvæntir.
En hvernig er svo útkoman? Það er nærandi andi í Eitt og flæðið kallar fram þessar klassísku sveimplötur; meistarar eins og Brian Eno koma upp í hugann og líka þessi evrópska raf-sveimklassík frá síðari hluta áttunda áratugarins og eitthvað inn í þann níunda. Minimalistar eins og Gavin Bryars og samtímaskáldið Nils Frahm svífa og í kring. Þeir félagar eru alls ekki að finna upp hjólið, þetta er sveimplata með sígildu sniði og sterkt framlag í þennan nefnda geira, stendur jafnfætis mörgu því besta sem maður hefur heyrt þaðan. Árni leggur rafmottur af mikilli natni og Jón breiðir píanóið yfir af viðlíka næmi – þeir félagar dansa einhvern veginn fallega hvor í kringum annan. Platan rúllar þægilega áfram, það er heilandi að hlusta, en aldrei er hún ódýr og minnir ekki á þá hroðvirknislegu nýaldarframleiðslu sem maður heyrir gjarnan í anddyri nuddstofa.
Þar koma tónlistarmennirnir Jón og Árni inn þar sem platan hefur rökrétta heilsteypta uppbyggingu. Píanóið er t.a.m. sparlega notað oftast nær og það er unnið markvisst með þögnina þótt Jón taki stundum á sprett, Satie-legar melódíur gera t.d. vart við sig. Lögin minna hvert á annað þó að blæbrigðamunur sé og þetta er undirstrikað í titlum stundum; „Sálmur“ er… tja… sálmalegt og heyra má barnsraddir í „Börn“. Það er þá ókennileg spenna – ég veit að þetta hljómar þversagnakennt – í sumum lögunum sem gefur þeim aukna vigt og dýpt.
Virkilega vel heppnað verk og að sama skapi lukkulegt samstarf. Ég hlakka til að heyra næsta skammt, sem ku vera í undirbúningi.
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eivör Pálsdóttir Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland HAM Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins The Beatles Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012