Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 13. janúar.
Ævintýri enn gerast
Tónleikaplata Möggu Stínu sem tekin var upp 2020 en gefin út í haust er glæsiverk. Algert ævintýri, svo að það sé sagt.
Magga Stína, Margrét Kristín Blöndal, er einstök, já, hliðstæðulaus þegar horft er til tónlistarmenningar Íslands síðustu áratugi. Rætur hennar eru í pönkinu en seinna meir átti hún eftir að gera ærlegan skurk hjá tónlistaráhugafólki heima sem erlendis með félögum sínum í Risaeðlunni. Stórkostleg hljómsveit; ærslafengin og ofsaleg, skemmtileg og rokkandi, léttleikandi og upplyftandi en níðþung og uppfull af súbstans. Stuttskífa hennar frá 1989, gefin út af Smekkleysu, er mér með öllu ógleymanleg, hvernig lögin af henni stukku á mann og hremmdu. Risaeðlan var hluti af þeirri ótrúlegu gerjun sem var í gangi þá í íslenskri neðanjarðartónlist og Magga Stína mögnuð í framlínunni ásamt Dóru Wonder. Smekkleysukynslóðin er þekkt fyrir kaldhæðni og X-kynslóðarpessimisma en Magga Stína stingur að hressandi sjálfsmeðvitund og glúrinni glettni þegar hún segir í inngangstexta Fjasbókarseturs síns: „Oft sögð vera pönkari og í senn upphafsmanneskja krúttkynslóðarinnar.“ Þetta er auðvitað laukrétt, dúkkuleg og næf framstillingin í Risaeðlunni var áhrifarík og hafði hugsanlega áhrif á þá krúttlistamenn sem stigu svo fram rétt um áratug síðar. Manneskjan sem setti sig í þetta hlutverk er hins vegar öskrandi pönkari, vís og næm á umhverfi sitt og hefur alla tíð verið með tillegg góð í þessa sérstöku íslensku tónlistarhræru sem við kokkum upp öllum stundum. Hún hefur komið víða við, snert á einu og öðru, en þessi plata hér er sér á parti. Árið 2006 kom út platan Magga Stína syngur Megas og árið 2020, svo gott sem fimm sekúndur í covid, var hlaðið í íburðarmikla tónleika í Eldborgarsal Hörpu, hvar efni það var flutt (sumu sleppt, öðru bætt við).
Á stafrænni öld hefur sjaldan verið skýrara hversu mikilvægt samspil umslaga og tónlistar er. Ég ólst upp við þetta. Platan var svört með miðum en innan í oft forláta pappírsumslagi, fagurlega hönnuðu og skreyttu og tónlistin oft undirstungin með því. Þannig er það hér. Á umslagi er forkunnarfögur mynd af listakonunni eftir Sigtrygg Ara Jóhannsson hvar blómaskreytingar sviðsins eru dregnar fram. Lýsingin djúpblá og dulúðug og pappírinn grófkornóttur. Umslagið er opnanlegt og þar er epísk mynd af Möggu Stínu og meðreiðarsveinum og greinilega allt í botni í Hörpunni okkar (sveinarnir eru Daníel Friðrik Böðvarsson, Jakob Smári Magnússon, Matthías M.D. Hemstock og Tómas Jónsson). „Nærbuxur“ bera texta, vínyllinn er þykkur og góður og plötumiðar smekklegir. Einfaldlega stórglæsileg útgáfa!
Tónlistin er upp á tíu. Spilararnir sem ég var að nefna mynda hryggjarstykkið í flutningnum og þeir eru allir úr þannig áttum að hugvitssamlegar útsetningar og „út fyrir boxið“ nálganir á efnið eru tryggðar. Þetta er ekkert karókí, þetta er endursköpun hvar sungið er með sínu nefi og lagabálki er gefið nýtt og öðruvísi líf. Fleira listafólk kemur að tónleikunum og margt þess gamlir félagar Möggu Stínu (Ívar „Bongó“ Ragnarsson og Halldóra Geirharðsdóttir t.d.). „Um óþarflega fundvísi Ingólfs Arnarsonar“ er leitt inn varlega og af natni, harmrænn blær yfir og Magga svona talsyngur textann. „Aðeins eina nótt“ af Höfuðlausnum er fallegt og áhrifaríkt og útsetning töff. „Silfurskotturnar hafa sungið fyrir mig“ sömuleiðis og Didda syngur hið ótrúlega „Paradísarfuglinn“ með okkar konu. Plötunni er svo lokað með tveimur passíusálmum hvar félagar úr Kammerkór Suðurlands, Söngfjelaginu og Vox Populis taka undir með listakonunni. Sérdeilis mikill bravúr í blálokin og eldrauð Harpan glóandi af frumkrafti tónlistarinnar. Vel gert, Magga Stína, það er enginn eins og þú.
Deildu!
