Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 14. maí, 2016
Draumóramenn læra aldrei
Ný plata Radiohead, A Moon Shaped Pool, kom út á sunnudaginn og var upptakturinn að útgáfunni með skemmra móti. Við rýnum í þessa afurð einnar af merkustu rokksveitum sögunnar.
Ég eins og aðrir tónlistaráhugamenn set mig í stellingar er það tekur að hylla undir nýtt efni frá Radiohead. Ég fæ fiðring, verð spenntur…já, hlakka til. Þessar plötur eru settar í umsvifalausa djúphlustun og þannig hef ég nánast ekki hlýtt á neitt annað undanfarna tvo sólarhringa en A Moon Shaped Pool, sem er níunda plata sveitarinnar (þetta er skrifað á þriðjudegi). Sofnaði í sófanum út frá henni í gær, fór þá með hana upp í rúm og hlýddi þar áfram með heyrnartólum. Platan hefur svo fyllt stofuna í dag.
Radiohead er einstök sveit, fáar nústarfandi rokksveitir – ef einhverjar – hafa komist upp með að toga og teygja rokkformið á jafn glannalegan hátt og hún án þess að tapa vinsældum. Radohead hefur rutt brautir á margvíslega vegu undanfarin tuttugu ár eða svo og líkt og annar brautryðjandi, Björk, nýtur hún ómældrar virðingar um heim allan, er dýrkuð og dáð, en á sama tíma kemst hún upp með hvað sem er.
Plötur hennar eru þá jafn ólíkar og þær eru margar og gæðunum er misskipt. Pablo Honey (1993) var mistæk, ef ekki bara léleg, en snilldin kviknaði á The Bends (1995). OK Computer (1997) er iðulega talin eitt helsta afrek rokksögunnar en þó trompaði sveitin það með Kid A (2000) en aðeins Sgt. Pepper Bítlanna er djarfari þegar kemur að einskæru hugrekki og framsýni hvað möguleika rokktónlistar varðar. Segi og skrifa það. Amnesiac (2001) var hins vegar hálfgerð afgangsplata og Hail to the Thief (2003) er lakasta verk sveitarinnar til þessa, að fráskildum frumburðinum. Eyjólfur hresstist hins vegar á In Rainbows (2007) og síðasta verk, The King of Limbs (2011) er hreinasta afbragð. Köld og stafræn mjög en mikill karakter í henni. Ánetjandi eiginlega.
A Moon Shaped Pool er allt öðruvísi. Í stað kuldans er hlýja, í stað höktandi takta og hvassra teknóhljóma erum við sveipuð með strengjum og lögin flæða fallega, ó svo fallega, áfram. Já, þetta er svo falleg plata eitthvað! Hún er aldrei ágeng, það brestur aldrei á með gítarýlfri eða látalátum heldur rennur hún áfram með hægð eins og hún vilji nánast lítið á sér bera. Og þannig borar hún sig inn í þig, smátt og smátt, eins og dropi sem holar stein.
Við höfum þegar heyrt tvö fyrstu lögin. „Burn the Witch“ er með dramatískum stíganda og strengir leiða framvinduna. „Daydreaming“ er hins vegar mikilúðlegt og fagurt. Epískt, eiginlega „kvikmyndalegt“. Frábært myndband Paul Thomas Anderson hæfir því fullkomlega. Stundum er kvartað yfir því að það heyrist ekki lengur í gíturum í gítarbandinu en þrír meðlimir munda slíka gripi. Trommur hafa þá oft þurft að víkja fyrir forrituðum töktum. Hér fá þessi hljóðfæri hins vegar pláss, þó aldrei séu þau sérstaklega áberandi. Ég mæli nefnilega með því að fólk taki þessa plötu í nokkur heyrnartólarennsli því að hin og þessi hljóð og hljómar gera vart við sig á lymskulegan hátt og styðja þannig við heildarmyndina. Það er fullt í gangi í hverju og einu lagi þó að maður verði ekki var við það í „hefðbundinni“ hlustun. En já, gítarar og trommur koma þannig inn í þriðja lagi, „Decks Dark“ og „Desert Island Disk“ hefst meira að segja með áberandi gítarplokki í spænskum/klassískum stíl. Eins og staðan er akkúrat núna á ég erfitt með að pikka eitt lag út, þetta er afar jöfn plata gæðalega séð, hvert og eitt lag er lítið ævintýri. Nefni þó hið frábæra „The Numbers“ sem er litað af hinum ofureðlilegu hljóðfærum gítar, bassa, trommum og píanói – en um leið er auðvitað ekkert eðlilegt við lagið. Frekar en við nokkuð annað hér. Radiohead eru með „eitthvað“ sem skilur hafra frá sauðum og einhverra hluta vegna á hún gnægð af slíku töfradufti, duft sem aðrar sveitir geta aðeins látið sig dreyma um.
A Moon Shaped Pool er í stuttu máli sagt frábær plata, runnin undan rifjum algerra yfirburðamanna í faginu. Radiohead þorir, er skipuð draumóramönnum sem aldrei læra svo ég vitni í texta „Daydreamers“. Sem betur fer.
Deildu!
