Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, fimmtudaginn 19. september.
Rólegir kúrekar
Beyoncé var sniðgengin allharkalega þegar tilkynnt var um tilnefningar til bandarísku kántríverðlaunanna. Hvað veldur? Ástæðurnar er að finna á margvíslegum stöðum, kannski sérstaklega í samfélagsbyggingu Bandaríkjanna.
Líkast til hefur enginn einn listamaður gert jafn mikið fyrir útbreiðslu kántrísins undanfarin ár og Beyoncé. Plata hennar, Cowboy Carter, sem kom út síðasta apríl, sló í gegn og þá sérstaklega lagið „Texas Hold ’Em“. Það fór beint á topp þess Billboard-lista sem hefur að gera með „heit“ kántrílög og varð Beyoncé þar með fyrsta svarta konan í sögunni til að eiga topplag í kántrígeiranum.
Þrátt fyrir þetta fékk hún ekki eina einustu tilnefningu þegar tilnefningar til bandarísku kántríverðlaunanna (sem verða veitt 20. nóvember næstkomandi) voru kynntar fyrir helgi. Tilnefningar röðuðust hins vegar á hvíta listamenn eins og Luke Combs, Chris Stapleton, Lainey Wilson, Megan Moroney og fleiri, ekkert óvænt þar. Jaðarfólk eins og Jelly Roll og Post Malone fékk einnig tilnefningar sem og svartir söngvarar eins og Shaboozey og dúettinn The War and Treaty. Samantekið: Baggalútur átti meiri möguleika á að fá tilnefningu en Beyoncé. Það er þá kaldhæðnislegt að sá sem fékk flestar tilnefningar, Morgan Wallen – eins skjannahvítur Suðurríkjastrákur og þeir gerast – lét út úr sér niðrandi, rasísk ummæli árið 2021 sem ollu því að plötuútgáfa hans lét hann sigla sinn sjó (streymi á tónlist hans fór hins vegar upp úr öllu valdi í kjölfarið).
Tilurð Cowboy Carter má rekja aftur til ársins 2016 en þá tróð Beyoncé upp með Dixie Chicks á téðri verðlaunahátíð og flutti þar lagið „Daddy Lessons“. Stemningin í salnum var flöt, ef ekki beinlínis illúðleg, og varð það til þess að Beyoncé ákvað að demba sér af fullum krafti í þessa tónlist sem hún mátti greinilega ekki snerta við. En sumir mega greinilega hrófla við hinu heilaga. Í haust mun t.d. platan Lasso með Lönu Del Rey koma út. Í upphafi frétta af þeirri plötu var talað um að þetta yrði kántríplata þó að söngkonan hafi verið að draga nokkuð í land með það að undanförnu. Lana Del Rey, eða Elizabeth Woolridge Grant eins og hún var skírð, er af efri millistétt og ól manninn í uppsveitum New York-fylkis. Gefum okkur það að kántríið fái að flæða um plötuna í nægilegu magni. Mun það verða til þess að páfarnir í Nashville muni veita Lasso blessun sína? Er hvítur húðliturinn nóg?
Kántrítónlistarsamtökin, CMA (Country Music Association), eiga varnarþing í Nashville, Tennessee, og einslags miðaldastemning ríkir þar í borg. Konur voru t.d. bara spilaðar í 11% tilfella í kántríútvörpum Bandaríkjanna og svartir mælast ekki. Þessi hliðvarsla útskýrir útilokunina á Beyoncé fullkomlega. Á meðan hinum nígerísk-bandaríska Shaboozey – sem var kynntur til sögunnar af Beyoncé takk fyrir – er hampað fyrir að framþróa kántrítónlistina er Beyoncé sett á frost. Og athugið vel, drengurinn sá er bara með einn pakka á bakinu. Hann er svartur, en karlmaður. Beyoncé er með tvöfalda hlekki, er svört og kona í þokkabót. Beyoncé veit þó lengra en nef hennar nær, Cowboy Carter er einslags konseptplata, glúrið komment frá söngkonunni á bandaríska tónlistarsögu og eðlilega djarft skot á þau sögulegu yfirráð sem hvítir kirkjuræknir kallar hafa alltaf haft hvað stefnuna varðar. „Þetta er ekki kántríplata,“ var haft eftir Beyoncé er hún kom út. „Þetta er Beyoncé-plata.“ Þetta hefur verið mönnum, karlmönnum, um megn. Og fyrir það þarf að refsa.
Deildu!
