Follow
[Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 23. mars, 2013]
Eitthvað gamalt og gott?
• Gömul tónlist selst betur en ný tónlist í dag
• Fortíðarþrá og dýrkun á því „gamla góða“ eykst með hverju ári
Í fyrra birti LA weekly frétt sem sýndi að í fyrsta skipti seldist gömul tónlist, svokölluð „catalog“-tónlist, í meira mæli en ný tónlist í Bandaríkjunum. Forbes rýndi svo enn frekar í málið en tölurnar koma frá Nielsen Soundscan sem hefur mælt sölu þar í landi síðan 1991. Fréttin var birt um mitt ár 2012 og þá stóðu plötur sem voru eldri en 18 mánaða í 76,6 milljónum eintaka en nýjar í 73,9 milljónum eintaka.
Nýrri plötu My Bloody Valentine (sem hljómar nánast eins og síðasta plata þeirrar eðlu sveitar Loveless, sem út kom fyrir 22 árum) hefur verið fagnað gagnrýnislaust sem meistaraverki og sú staðreynd, ásamt fréttinni hér að ofan og linnulausum endurútgáfum á eldri tónlist, hratt af stað nokkuð heitri umræðu hjá tónlistaráhugamönnum í netheimum. Veltu menn því fyrir sér hvort svo væri komið að tónlistaráhugafólk, af eldri sem yngri kynslóðum, hefði fyrst og fremst áhuga á tónlist gærdagsins fremur en því sem er verið að skapa í dag. Nokkrir athyglisverðir punktar komu fram. Einn taldi til djassinn sérstaklega með eftirfarandi greiningu: „Þetta er sérstaklega slæmt í djassinum. Alltof mikil áhersla á alla þessa gömlu meistara og nýrri nöfnin líða fyrir að mínu mati. Miles Davis „reissue“ (með fullri virðingu fyrir honum), eða einhverjir óútgefnir tónleikar seljast örugglega meira en nýtt stöff frá einhverjum „cutting edge“ ungum listamönnum. (gæsalappir mínar).“ Annar kom með athyglisverðan punkt varðandi tónlistarneyslu almennt í dag, benti á að skil milli þess hvað væri gamalt og nýtt væru að mást út, í stað „línulegrar“ upplifunar væri allt í graut og öll eldri tónlist í „eins smells“ fjarlægð, liggjandi á youtube eða streymisíðum eins og Spotify.
Jákvæðni?
Og það er býsna merkilegt að fylgjast með þessari þróun. Sjá t.d. þessa blessuðu endurútgáfu á nafntogaðri plötu Fleetwood Mac, Rumours, plötu sem varð í eina tíð ekki þverfótað fyrir á skransölum og var einfaldlega ein af þessum gömlu plötum sem fólk hirti ekkert sérstaklega um. Eigi er það svo í dag. Fjölmiðlar, sérstaklega tónlistarblöðin (Mojo, Uncut) og vefmiðlar (Pitchfork etc.), gefa allir sem einn hámarkseinkunnir eða því sem næst hvað þessa útgáfu varðar.
Maður skilur þetta með Uncut og Record Collector en miðlar sem ættu að sjá til þess að halda mönnum á tánum eða a.m.k. stuðla að umræðu gera það ekki. „Ungliðar“ eins og Pitchfork stökkva á þessa lest, sem er einkennilegt. Umfjöllunin öll er undirlögð af pósitivisma, ekki efast um réttmæti eða gæði eitt augnablik. Svona virðist þetta vera með langflest af þessu endurútgefna efni, það er ekki spurt hvort það hafi verið þess virði að gefa þetta út yfir höfuð. Þetta er farið að minna ískyggilega á hin gagnrýnislausu tónlistarfræði í garð gömlu tónskáldanna (e. „positivist musicology“) þar sem Beethoven og co eru meistarar, punktur og basta. Því sjónarhorni var storkað í fræðaheiminum um miðjan níunda áratuginn og það mætti alveg fara að færa þetta yfir á poppið. Þetta hefur eitthvað að gera með aldur þeirra sem hafa áhuga á poppi/rokki yfirleitt, þetta er kynslóð sem er að verða settlegri og minna leitandi og því er allt að „grafast“ í stein. Og já, merkilegt að sjá viðbrögðin við My Bloody Valentine, fólkið sem mærir hana er velflest á fertugsaldri og platan virðist stikkfrí hvað málefnalega umræðu varðar. Nú styttist í að flest meistarastykkin frá sjöunda áratugnum, Revolver, Forever Changes, Doors o.s.frv. verði fimmtug með tiheyrandi boxum, yfirhalningum og peningaplokki. Guð hjálpi okkur!
Deildu!
