Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 26. ágúst, 2023
Í mistrinu fagra
Björt Rúnars sellóleikari og tónskáld hefur verið búsett í Barcelona síðustu 23 ár. Fyrsta sólóplata hennar, Tiktúra, kom út í desember á síðasta ári.
Mikið var gaman að fá tækifæri til að heyra í Björtu vinkonu minni í síma á sunnudaginn. Ég kynntist henni snemma á tíunda áratugnum, klassískt menntaður sellóleikari sem tróð upp með tilraunasveitum eins og Stilluppsteypu og lagði til hljóðfæraleik á plötu Reptilicus, 0 (1994). Hún tengdist m.ö.o. tilraunasenu Reykjavíkur þessi árin eins og ég, þegar við unglingarnir vorum að máta okkur við hina ýmsu stíla og lífsholningar. Björt var pönkari, glæsileg á sviði með Stilluppsteypu hvar boginn var dreginn yfir svörtu pilsi og hermannaklossum.
Á þessum árum eru vináttubönd treyst í eldi. Við erum „saman“ í þessu og það skiptir ekki máli hversu oft eða sjaldan „við“ hittumst í framhaldinu. Ég hafði ekki heyrt í Björt í kvartöld eða svo en það var eins og systkini væru að tala saman þennan góða sunnudag. Mikið hlegið og mikill vænleiki og ljúflingsheit.
„Þetta er plata sem ég náði loks að klára í covid,“ lýsir hún. „Ég veit ekki af hverju en ég hef aldrei haft sérstaka þörf til að gefa út sólóverk.“ Og trauðla hefur hún komist í slíkt enda nóg að gera hjá henni. Hún ferðast um heiminn með alls kyns listafólki á milli þess sem hún kennir. Hún er reyndar búin að gefa kennsluna að mestu upp á bátinn, segir hún mér, sökum verkefnafjölda. Þau hafa tekið til kvikmynda, spuna, innsetninga, tilraunatónlistar, dansverka og tónlistar fyrir sjónræna miðla, svona meðal annars. Björt ferðast heimshorna á milli með franska listhópnum Cie Carabosse og kemur einnig fram með listakonunni Alba G. Corral. Hún er þá að vinna með ljóðskáldinu Mireia Calafell, myndhöggvaranum Joaquín Jara og í vinnslu er nýtt verk með Cie Carabosse, verk með finnska leikstjóranum Vilja Itkonen og tilraunabandinu Fe Baido. Nóg af járnum í eldinum og segist hún afar þakklát fyrir þá stöðu.
Tiktúra er sex laga plata, hljóðrituð og -blönduð af Björtu í heimahljóðveri hennar Studio Kurrr árin 2021-2022. Hljómjöfnun var í höndum izORel og Enki Rotureau hjá La Posada Records.
Tónlistina vinnur hún með sellóinu, bæði náttúrulega hljómnum en líka hljómum sem hafa verið unnir með áhrifshljóðum og hinum ýmsu vinnslubrellum. Stutt er við með rödd, hljómborðum, stöku töktum og vettvangshljóðritunum. „Rekaldi“ opnar plötuna, myrkt og dulúðugt. Bæði strengjaplokk og strengjastrokur rúlla inn í upphafinu og stemningin nær manni. Það er falleg andakt yfir. „Arabreida“ viðheldur þessu, það er gotneskur „ambient“-bragur á þessari smíð og seiðandi rödd Bjartar kemur sem úr fjarska. „Mistur“ er rafrænna, leitt af hljómborði og rödd Bjartar. Enn næst að knýja fram sannfærandi andrúm, við svífum um ókennilega handanheima. Lögin sem á eftir koma viðhalda þessu, „Tephra“ einkennist meðal annars af flottum, nánast „industrial“ áslætti og framvindan er ógurleg. „Syndring“ og „Eydirek“ höggva í sama knérunn og platan er heildstæð. Þetta er „þung“ og áleitin tónlist sem er um leið uppfull af nístandi fegurð. Hljómurinn er auk þess feitur og umlykjandi og við erum tosuð inn. Virkilega vel heppnað verð ég að segja, sérstaklega þegar litið er til þess að þetta er frumburður Bjartar í þessum efnum. Skýr einkennistónn er þegar kominn og framreiðslan er gifturík í meira lagi.
Platan kom sem fyrr segir út í desember síðastliðnum og streymir hún um Spotify. Henni var auk þess hlaðið upp á Bandcamp í janúar á þessu ári.
Deildu!
