Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 1. júlí, 2017
Tröllabundinn
Egill Sæbjörnsson er fulltrúi Íslendinga á Feneyjatvíæringnum í ár. Verk hans var unnið í samvinnu við tröllin Ûgh og Bõögâr sem m.a. gat af sér forláta hljómplötu.
Fyrrnefnd tröll hafa tröllriðið (brandari sannarlega ætlaður) íslenska skálanum og áberandi alls kyns hlutir þeim tengdir. Viss leikur með hvernig fyrirbæri eins og hljómsveitir, kvikmyndir nú og skáldsagnapersónur geta af sér alls kyns varning í dag; veri það lyklakippur eða sérstaklega bruggaður bjór. Þeir Ûgh og Bõögâr eiga þannig hlutdeild í t.d. bókum, fötum, pokum, kaffikrúsum, ilmvatni og vínylplötu (sem má og streyma á bandcamp). Í viðtali/grein Einars Fals Ingólfssonar vegna sýningarinnar, sem birt var í blaði þessu, kemur fram að Egill sæki hugmyndir og áhrif jafnt í myndlistarheiminn, dægurmenningu og barnamenningu og Egill segir þar sjálfur að fyrirmyndir séu t.d. Múmínálfarnir, Lína Langsokkur og Noel Fielding úr The Mighty Boosh: „Ég tengi mig sterkt við barnamenningu því mér finnst hún vera svo tær,“ segir hann m.a. „Oft er ég að fást við eitthvað sem tengist uppvextinum […] og þar er hægt að setja hlutina fram á einfaldan og aðgengilegan hátt.“
Þá sinnir Egill tónlistarmanninum í sér af mikilli festu í gegnum þetta verk og verður þessi pistlingur eftirleiðis helgaður þeim þætti verksins eingöngu. Persónulega, og nú er ég eingöngu leikmaður í myndlistarfræðum, hefur mér ávallt fundist mikill leikur í verkum Egils. Hispurslaus leikur, sannur og gleðiríkur og alltaf stutt í hjartahreint grallaragrín einhvern veginn. Það sést strax á framhlið plötunnar, sem heitir eftir sýningunni, Out of Controll in Venice. Annað tröllanna, Bõögâr, prýðir það en Ûgh þarf að láta sér bakhlið plötunnar nægja. Skreytingin minnir ekki lítið á Karíus og Baktus-plötuna reyndar. Egill, sem er af þeirri kynslóð sem man eftir ríkulega frágengnum vínylpökkum, nýtir sér vínylformið til hins ýtrasta og er umslagið í opnanlegu hulstri eða „gatefold“. Þegar opnað er blasir við glæsileg, litrík mynd af Bõögâr sem liggur í sömu stellingu og Michael Jackson gerði á Thriller. Snilld!
Tröllin góðu eiga regluleg innslög í sjálfri tónlistinni ásamt Agli og þríeykið sér um allan hljóðfæraslátt. Platan inniheldur nítján lög eða verk sem eru mismunandi að gerð. Hún hefst t.d. með þremur tröllaþemum, stuttum og groddalegum stefjum, allt í takt við efnið. Á „As You Walk into The Night“ má svo heyra blíða söngrödd Egils undir draugastefjum – hljómar eins og ef 1. Outside eftir David Bowie hefði verið hljóðblönduð af Residents.
Lög og stef skiptast á, þetta er nokkurs konar „kvikmyndatónlist“ eða hljóðsetning á heimi og verund tröllanna. Sum stefin eru óttaleg, sum skemmtileg („Marionetta“ hefði sómt sér vel í Klaufabárðunum). „The Melancholy of The Trolls“ er æði, aftur fæ ég Bowie/Scott Walker tilfinningu, hugsa um 1. Outside og jafnvel síðustu plötu Bowie, Blackstar, sem hafði myrka melankólíu yfir sér. Undir rest fara ærslin svo upp úr öllu valdi, tröllin byrja með læti og hljóðmyndin dansar í takt.
Egill er myndlistarmaður, fyrst og síðast, en hann er og tónlistarmaður. Og frábær sem slíkur. Plötur hans, Tonk of the Lawn (2000) og Egill S (2010), eru miklir kostagripir, báðar tvær. Þær fylgja meira og minna regluverki popps/rokks en þessi hér er aftur á móti meira hnýtt við Tröllasýninguna sem skóp hana: Tröllabundin bæði og tryllingsleg!
Deildu!
