Rýnt í: Hlökk

Follow

Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 4. janúar, 2020.

„Roða slær á ránardætur“

Hulduljóð er ný framsækin plata eftir tónlistarhópinn Hlökk en hún var hiklaust með merkilegri útgáfum síðasta tónlistarárs.

Á meðan listi Rolling Stone yfir 100 bestu trommuleikara allra tíma er eingöngu skipaður karlmönnum (eða svo gott sem) neyðumst við til að rýna í það óréttlæti sem óneitanlega blasir við okkur. Kvenmenn eru aðeins farnir að kíkja inn á þessa lista en er það vegna þess að þær urðu skyndilega „betri“ eða er fólk (les: karlmenn) að einhverju leyti farið að stíga frá og skoða þessa hluti upp á nýtt? Í öllu falli er skýrt að möguleikar kvenna til að ná fram sjálfsögðum árangri innan tónlistargeirans eru samfélagslega skilyrtir og skilgreindir. Þeim í óhag. Svo hefur verið um aldir sem þýðir að því miður mun taka langan tíma að vinda ofan af ruglinu.

Eitt af tólunum sem hægt er að brúka er einfaldlega að veita þessum hlutum athygli, setja þá í ljós með því að tala um þá, hvort heldur með pælingum eins og ég birti hér í innganginum eða þá með „hefðbundinni“ umfjöllun eins og þeirri sem hér fer. Hunsun er öflugt kúgunartæki en viðurkenning á að hlutir séu yfirhöfuð til færir mál strax í eðlilegri farveg.

Þegar maður horfir yfir sviðið hér á landi eru glettilega margir listamenn sem auka manni bjartsýni. Íslenskar konur eru í fremstu víglínu þegar kemur að tilraunakenndu poppi/rokki (Björk, Gyða og Kristín Anna Valtýsdætur), klassík/nútímatónlist (Anna S. Þorvaldsdóttir, Umbra), tilraunakenndu rappi (Reykjavíkurdætur, Countess Malaise), kvikmyndatónlist (Hildur Guðnadóttir) og svo má lengi telja. Það er þá eins og ýmis uppgjör og listar séu farnir að jafnast meira út. Þannig skipuðu konur meirihluta nýlegs Kraumslista og fjöldi þeirra í Músíktilraunum verður sífellt meiri.

Umfjöllunarefnið hér, hljómsveitin Hlökk, er gott dæmi um þessa gerjun og hlaut plata hennar Hulduljóð sjálf Kraumsverðlaunin síðasta desember. Ingibjörg Ýr Skarphéðinsdóttir, Lilja María Ásmundsdóttir og Ragnheiður Erla Björnsdóttir skipa sveitina sem var stofnuð árið 2015. Pistilritari nýtti sér nútímatækni til að afla almennilegra upplýsinga og sló á þráðinn til sveitarinnar, í gegnum fésbókarsetur hennar. Ragnheiður svaraði erindinu og tók svo að sér að stefna hinum tveimur meðlimunum saman í spjall sem fór fram netleiðis, heimshluta á milli. Spurðar um tildrög sveitarinnar segjast þær hafa verið að læra saman í Listaháskólanum og Hlökk hafi verið leið til þess að slappa af og hafa gaman af sköpuninni. „Við tókum allar að okkur hlutverk sem tengdust ekki aðalnámsgreininni okkar (Ragnheiður og Ingibjörg lærðu tónsmíðar, en í Hlökk söng Ragnheiður og Ingibjörg spilaði á píanó. Lilja var að læra á píanó en spilaði í Hlökk á fiðlu). Til að byrja með vorum við að nýta okkur íslensk þjóðlög, en með tímanum varð hljóðheimurinn tilraunakenndari.“

Hlökk hefur einmitt verið að þróast upp í listahóp sem vinnur þvert á miðla; tónlist, hið ritaða orð, sjónlist o.s.frv., þar sem þær skoða „hvernig hægt er að miðla tónlist á breiðari máta“.

Hulduhljóð , sem kom út á vegum Smekkleysu á síðasta ári, varð til sumarið 2017. Ingibjörg samdi það upphaflega fyrir Lilju Maríu og sjálfa sig til flutnings á hátíðinni Sælugaukur í Skálholti. „Ákveðið var að gefa verkið út á plötu og þannig þróaðist það eins og það er í dag,“ segja þær. „Við bættust ljóð Ragnheiðar og til varð myndræn plata sem byggðist á ljósum Huldu, sem er hljóð- og ljósskúlptúr Lilju Maríu. Einnig lékum við okkur með að taka upp spuna og hljóð ofan á upprunalega verkið.“ Spjallið leiðist á endanum út í vangaveltur höfundar í upphafi. Er hann að fara fram úr sér þar? Of rómantískur? Eða er eitthvað að gerast?

„Já, við höldum að þetta sé að gerast hægt og rólega,“ svara þær. „Eins og hlutir séu að þokast í réttmætari áttir. Því fleiri fyrirmyndir sem eru sýnilegar, því auðveldara er fyrir stelpur að sjá að þetta sé möguleiki fyrir þær.“

Hulduljóð verður flutt sem tónleikainnsetning á Myrkum músíkdögum. Platan verður leikin í heild sinni nokkrum sinnum ásamt fimm tónlistarmönnum og tveimur dönsurum sem spinna ofan á plötuna.

Follow