Rýnt í: Nick Cave
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 24. september, 2016
Hugsað um Nick Cave
Nýjasta plata Nick Cave, Skeleton Tree, er í sérflokki hvað verk hans varðar, þar sem sviplegt fráfall sonar hans liggur yfir og allt um kring. Kvikmynd um gerð plötunnar tekur og á þessu máli.
Ég hef aldrei verið forfallinn aðdáandi Nick Cave, meðlimur í „költinu“, það innviklaður í líf hans og list að hnjóðsyrði um hann hljómi eins og persónuleg móðgun. Ég á þó sannarlega þannig listamenn í lífi mínu en Cave er einfaldlega ekki einn þeirra. Hvað veldur, veit ég ekki. Að vísu dýrka ég það tímabil er hann var í hljómsveitinni Birthday Party en sólóferillinn… nei. En nú er svo komið að ég er orðinn mun áhugasamari um Cave en áður. Í aðra röndina er „kaldur“ akademískur áhugi að þróast en svo er líka eitthvað annað að gerast. Mér er t.d. farið að þykja vænt um Cave, kannski einfaldlega af því að hann er búinn að fylgja mér svo lengi en ég held að tvær nýlegar kvikmyndir sem hann hefur staðið að, þar sem hann tekst á við líf sitt og list, hafi mjög mikið um þetta að segja. 20.000 Days on Earth (2014) og nú One More Time with Feeling. Í þessum myndum berar hann tilfinningar sínar, eitthvað sem er í mikilli andstöðu við hina svölu, kaldranalegu ímynd sem hann hafði unnið með alla tíð. Þessi mannlegheit gerðu það að verkum að hann varð enn svalari en áður, a.m.k. í augum þess er ritar. Sérstaklega stendur 20.000 Days… mjög sterk að því leytinu til.
Arthur Cave, sonur hans, féll fyrir björg sumarið 2015 og lést og það áfall litar nýútkomna plötu Cave, Skeleton Tree, og það þó að platan hafi að miklum hluta verið tilbúin. Óneitanlega les maður í öll textabrot plötunnar með áfallið í huga og margar línur þar eru helmagnaðar. Platan byrjar á línunni: „You fell from the sky/crash-landed in a field near the River Adur“ og manni hálfbrá þegar maður heyrði hana.
Ég, tónlistaráhugamaðurinn sem ég er, þurfti að tjá mig fljótt, vel og mikið um þessa plötu. Ég fór því inn á Fésbókina, smellti þar í stöðuuppfærslu og lýsti fyrstu hughrifum. Þar sem ég er aftengdur dýrkuninni leyfði ég mér að setja fram pælingu um að platan hljómaði hálfleiðinlega. Framsetningin var þó kurteisleg og viðbrögðin því sömuleiðis. Það lengdist fljótt í þræðinum sem sýndi að það er vel hægt að eiga í uppbyggilegum, ódramatískum og glúrnum samræðum um tónlist án blammeringa og skítkasts.
Ein athyglisverðasta kenningin sem kom fram þar var að þessi leiðindi sem ég þóttist finna væru í raun dofi vegna hins mikla áfalls. Cave sneri aftur til vinnu, en í miðju áfalli í raun, hið eiginlega sorgarferli rétt að hefjast ef það er þá hafið. Hann segir þó í myndinni, og kona hans einnig, að þetta hafi verið eina leiðin ef geðheilsan ætti ekki að hverfa með öllu. Hann nær því, með aðstoð góðra vina, að tengja sig inn í vinnuferlið sem hann hefur verið að byggja upp síðustu áratugi og klára verkið, þó hann hafi að einhverju leyti – og kannski miklu – verið utangátta allan tímann.
Þessi plata – og sérstaklega myndin – segir okkur heilmikið um hvað það er að vera starfandi listamaður og hvað skuli gera þegar þú getur eiginlega ekki starfað en þarft samt að gera það. Cave hefur sjálfur lýst því yfir að „starfið“ sé málið, hann þurfi að vinna, statt og stöðugt, að listinni. Mér varð stundum hugsað til hans stuttu eftir áfallið, hvað hann myndi eiginlega gera. Væntumþykjan sem ég lýsti að störfum. Og ég varð því glaður þegar ég frétti af því að verk væru á leiðinni, það þýddi aðeins eitt, að hann væri starfhæfur, virkur, lifandi og skítt þá með endanlega útkomu (fyrir áhugasama, mér finnst platan ekki „leiðinleg“ lengur. En heldur ekkert meistaraverk. Það er eiginlega ekki hægt að setja almennilegan merkimiða á svona verk).
Einhver sagði í umræddum þræði að næsta plata Cave yrði afar forvitnileg. Og þar er ég sammála. Það verður eitthvað.
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland HAM Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið Myrkfælni múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins The Beatles Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- November 2024
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012