Skýrzla: Jólatónlist 2022
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 17. desember, 2022.
„Ég vild’ að alla daga væru jól …“
Venju samkvæmt mun ég nú ræða um nokkrar nýútkomnar jólaplötur, erlendar sem innlendar. Heimtur voru hins vegar tiltölulega dræmar í ár verður að viðurkennast.
Já, þegar stærsta fréttin í þessum efnum er jólaplata með Backstreet Boys, strákasveitinni amerísku, sem var risastór en er það ekki lengur, þá er ljóst að fátt er um fína drætti. En bíðum samt aðeins. Líkt og Take That þá hafa Backstreet Boys notið farsællar endurkomu, eru eðlilega ekki eins miklir risar og fyrir tuttugu árum, en eru engu að síður að keyra sæmilegan feril í dag, njóta vinsælda, jafnvel virðingar. Platan er eins og við mátti búast, sírópslegið ofurpopp og væmnin og ósmekklegheitin botnuð sem aldrei fyrr. Hey, þetta er Ameríka! Draumaverksmiðjan og allt það. Skjannahvítt nútíma doo-wop og allur pakkinn.
Best að færa sig á aðeins skaplegri mið. Alicia Keys, sá mikli meistari, er með jólaplötu sem kallast Santa Baby. Smekklegt r og b og sálartónlist, minnir mig dálítið á ágæta plötu John Legend frá 2019 sem heitir að sjálfsögðu A Legendary Christmas (má líka til með að minnast á endurútgáfu jólaplötunnar The Spirit of Christmas sem Ray Charles gaf út 1985 en hún hefur verið ófáanleg um langa hríð). Fleiri söngkonur eiga plötu í skónum þetta árið. Joss Stone, breska sálarsöngkonukraftaverkið, er með plötu og ekki hljómaði hún vel í fyrsta rennsli. Undarlegur rembingur og fals. Einnig eru plötur í ár frá eitís-popparanum Debbie Gibson og Andreu Corr, sem syngur með Corrs-systkinunum írsku. Þær bíða rannsóknar. Athugið nefnilega, að sumt sem hljómar alveg ágætlega á pappír spilast síðan ekkert sérstaklega vel. Ég minnist þess t.d. að jólaplötur Gwen Stefani (2017) og Kylie Minogue (2015) eru bara allt í lagi, ekki mikið meira, á meðan plötur Noruh Jones (2021) og Kacey Musgraves (2016) eru snilld!
Reyndar hlýtur sá stærsti þetta árið að teljast Cliff Richard, ein skærasta poppstjarna sem skinið hefur í Bretlandi. Hann er sem sagt með nýja jólaplötu, nýjar hljóðritanir, en Cliff er kominn á níræðisaldur, 82 ára. Um er að ræða þriðju jólaplötu okkar manns en áður hafa komið Together with Cliff Richard (1991) og Cliff at Christmas (2003). Svei mér þá, ef þessi nýja, Christmas with Cliff, er ekki bara best. Hinar búa yfir vissri poppslikju, Cliff enn að reyna að halda sér í bransanum en nú þarf hann ekki að sanna neitt lengur eða reyna. Ákveðinn heilagleiki yfir, röddin svona meira og minna farin, en það bara eykur á krúttlegheitin. Chris Isaak á þá jólaplötu, Everybody Knows It‘s Christmas, sem er hans önnur. Árið 2004 kom út hin ágæta Christmas og höggvið er í svipaðan knérunn hér, ballöðukennt, brilljantínsmurt rokk og ról að hætti sjötta áratugarins og þessi einstaka dulúð sem fylgir Isaak, þessu undri sem er hvað þekktast fyrir þennan eina smell sinn, „Wicked Game“.
Tvær plötur vöktu sérstaka athygli mína. Gloria Estefan stendur að plötunni Estefan Family Christmas ásamt dóttur sinni, Emily, og barnabarni, Sasha Estefan-Coppola. Það er mjög skemmtilegur andi yfir plötunni, smá rómanskir/„latin“ straumar og plötuumslagið nikkar til svipaðra platna frá sjöunda og áttunda áratugnum er Jacksons, Osmonds og Sinatra-fjölskyldan hlóðu í svipaða gripi. Þá er hin stórkostlega Macy Gray, sem sló í gegn 1999 með plötunni On How Life Is, með plötu sem hún kallar Christmas with You. Einstök rödd Gray, sem lýsir sér helst í innblásnum rámleika, er sett undir fönkaða, hipphopp-legna tónlist og óeðlilegheitin skila sigri („Blue Christmas“ í bossa nova-útgáfu!?). Æ, það er hressandi að hrista upp í þessu öllu saman endrum og eins.
Nefni líka, áður en ég kveð, þrjár íslenskar plötur sem komu út í ár. Lón gaf út Fimm mínútur í jól, Rakel Páls Með jólin í hjarta mér og Baggalútur Jólasjór. Og þessu fagna ég, við Frónbúar höfum verið að fá ca. 2-4 nýjar íslenskar jólaplötur á ári og um að gera að bæta á þennan lager.
Hafið það gleðilegt og gott, kæru lesendur, í aðdraganda jóla og ekki gleyma að hlusta á tónlist. Hún er best.
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eivör Pálsdóttir Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland HAM Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins The Beatles Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012