Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 28. maí, 2016
Dulmögn í Hollywood
Tónlist Jóhanns Jóhannssonar fyrir vel kynntar stórmyndir frá draumaverksmiðjunni Hollywood hefur vakið verðskuldaða athygli að undanförnu. Önnur tónskáld frá landi elds og ísa hafa þá einnig verið að gera það gott í þeim geiranum, helst þá þeir Atli Örvarsson og Ólafur Arnalds.
Ég tók mig til fyrir stuttu og setti nýjustu verk þeirra manna sem ég nefni í inngangi undir smásjána. Atli hefur verið að gera það gott í henni Hollywood undanfarin ár og starfaði m.a. með hinum iðjusama Hans Zimmer um hríð. Zimmer hefur sætt nokkurri gagnrýni frá fagurkerum, sagður framleiða társtokkna kvikmyndatónlist á færibandi sem er reyndar alveg hárrétt. Nafn hans er vörumerki, Hans Zimmer er „verksmiðja“ og hann situr langt í frá einsamall og sveittur yfir tónsetningunni. Tónlist Zimmer við Thin Red Line (1999) er reyndar undursamleg en ég hef ekkert sérstaklega lagt mig eftir honum hin síðustu ár. En þetta er útúrdúr! Ég ætlaði að tala aðeins um Atla. Hann hefur verið iðinn við kolann vestra undanfarin ár en gaf sér þó tíma til að semja tónlistina við hina dásamlegu mynd Hrúta sem Grímur Hákonarson leikstýrir. Virkilega vel heppnuð tónskreyting þar sem Atli nýtir sér harmonikku, kirkjuorgel og gömul íslensk dægurlög til að búa til gamaldags, sveitalega og alíslenska stemningu.
Ólafur Arnalds fer víða í list sinni og snertir á klassík, poppi og allra handa tónlist í raun og hefur verið einkar farsæll í sínu fagi. Hann semur m.a. tónlist fyrir sjónvarp og kvikmyndir og á tónlistina við hina vinsælu bresku þáttaröð Broadchurch og hlaut fyrir hana Bafta-verðlaunin bresku fyrir tveimur árum. Heiður mikill, og Ólafur vel að honum kominn. Þættina skreytir hann á hæfandi hátt, þjónar þeim en læðir inn eigin áferð á einkar smekklegan hátt.
Á sama hátt hefur Jóhann Jóhannsson komist í góðar álnir hvað kvikmyndatónlistina áhrærir. Líkt og hjá Ólafi er ferill hans margþættur, hann sinnir eigin tilraunakenndu sköpun en semur og fyrir leikrit, dansverk og kvikmyndir. Síðustu ár hefur hann unnið að stóreflismyndum og átti hann tónlistina við The Theory of Everything og var tilnefndur til Óskarsverðlauna fyrir hana. Þá var hann og tilnefndur fyrir tónlist sína við myndina Sicario sem ég ætla að rýna lítið eitt í.
Því að tónlistin við Sicario er nefnilega stórmerkileg. Hún er algerlega frábær, skínandi gott dæmi um hvernig hægt er að samtvinna nokkurs konar þjónustuhlutverk (að undirstinga og styðja við myndina með tónlistinni) og eigin, listræna sýn. Líkt og þessum stóru hefur tekist; John Williams, Ennio Morricone, John Barry o.s.frv. Maður þekkir þeirra stíl, þó að myndina vanti. Og Jóhanni tekst með miklum glæsibrag að setja sjálfan sig inn í tónlistina um leið og hún smellpassar við framvindu myndarinnar. Sicario fjallar um eiturlyfjastríð á landamærum Bandaríkjanna og Mexíkó, með tilheyrandi hasar og spennu. Taktur myndarinnar er hægur en knýjandi, það er listræn ára yfir og Jóhann einhvern veginn algerlega rétti maðurinn í verkið. Jóhann segir í upplýsandi viðtali við Deadline að leikstjórinn, Denis Villeneuve, hafi beðið um „varfærnislega stríðstónlist“ og sú þversögn hafi verið honum áskorun. Hann leysir þetta í raun með slagverki sem gárar stöðugt undir, stundum hálfkæft en svo rís það upp og magnar upp stemningu. Jóhann brýtur þetta svo upp með fallegri stefjum, Skúli Sverrisson leggur til bassa á einum stað og Hildur Guðnadóttir á og þátt í tónlistinni.
Semsagt, einkar tilkomumikið dæmi og fjandakornið, hann átti að taka Óskarinn!
Deildu!
