Follow
[Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 30. nóvember, 2013]
Nú mega jólin koma fyrir mér…
• Ófullkomið yfirlit yfir nýjar erlendar jólaplötur
• Plöturnar koma úr óvæntum áttum sem og fyrirsjáanlegum
Hann er stórmerkilegur, þessi undirgeiri popptónlistarinnar sem kenndur er við jólin. Einu sinni á ári, í u.þ.b. mánuð, dynja þessi lög á okkur og sá sem hitti á eitt stykki smell af þeim toganum í árdaga getur haft af því hið sæmilegasta lifibrauð í dag. Án þess að ég hafi á því einhverjar skýringar hefur dálæti mitt á þessari tónlist vaxið undanfarin ár. Og það er ekki bara að ég sé farinn að leggja mig meira eftir fagurfræðinni heldur er ég heillaður af því hvernig þessi geiri virkar menningarlega/samfélagslega, í raun hversu undurfurðulegur hann er. Ég er að segja ykkur það, fræðileg ídýfa er handan við hornið. Undarlegir hlutir hafa þá gerst, eins og botnlaus hrifning mín á jólaplötu Sting ber t.d. vitni um, eitthvað sem er þannig séð óverjandi og eiginlega ekkert sniðugt að játa þetta svona opinberlega. Það er nánast eins og smekkvísi fari í jólafrí hjá manni eins og annað. Er það vel!
Epískt síróp
Þessi jólaplatnabransi gengur mikið til á endurtekningum, sömu lögin hljóma von úr viti og jólaplötur með Presley, Nat King Cole, John Denver o.fl. endurunnar og endurútgefnar ár eftir ár. Eitthvað er þó um endurnýjun ár hvert og sumar plötur ná að festa sig í sessi (mér verður t.d. hugsað til Íslands og jólaplötu Sigurðar Guðmundssonar og Memfismafíunnar, en fyrirsögn greinarinnar er lagatitill af henni) á meðan aðrar lifa bara í örfáar vikur líkt og jólatréð í stofunni. En kíkjum aðeins á þetta ár.
Ég held að ég byrji á því að leiða fram hefðbundnari plöturnar og þá listamenn sem eru augljóslega að gera meðvitaða tilraun til að treysta sín framlög í sessi. Plata Mary J. Blige, A Mary Christmas (þessi titill var auðvitað óhjákvæmilegur) er veigamesta platan í þessum efnum og Blige fetar þessa epísku, sírópslegnu leið sem Josh Groban, Michael Bublé og fleiri hafa verið að trítla eftir með firnagóðum árangri, sölulega þá fremur en listrænum. Þessi höfundur hefur reyndar veikan blett fyrir Groban (sjá fyrri yfirlýsingar um „smekkleysi“). Það eru nær eingöngu söngkonur þetta árið sem standa í uppfærslum á jólaplatnabunkanum, Kelly Clarkson og Leona Lewis bjóða upp á samskonar plötur og þá gefur Susan Boyle, hin eina sanna, út plötuna Home for Christmas.
Pönkað inn jólin
Flippdeildin hagar sér öðruvísi, oft er hugsunin eingöngu sú að prófa þetta einu sinni, fólk er ekkert að stressa sig um of og einmitt það viðhorf hefur getið af sér dásamlegar plötur sem standast tímans tönn. Sjá t.d. hina frábæru plötu Christmas með bandaríska neðanjarðarrokktríóinu Low, sem hefur öðlast hálfgerða „költ“ stöðu.
Ég set Kim Wilde í þennan flokk, en jólaplata var nokkuð óvænt útspil frá þessari fyrrverandi níunda áratugs poppstjörnu. Wilde hefur átt erfitt með að fóta sig í tónlistinni unfanfarna áratugi eins og svo margir fyrrverandi meðreiðarsveinar hennar og -meyjar og því þá ekki að láta reyna á þetta? Hún hefur vit á því að taka sig ekki of alvarlega, spott og spé stingur upp kolli reglubundið og tveir af þessum áðurnefndu meðreiðarsveinum, þeir Rick Astley og Nik Kershaw, kíkja í heimsókn. Það er innilegur fjölskyldubragur á þessu líka, eiginmaður hennar, Hal Fowler, syngur með henni í einu lagi og bróðir hennar Ricky og pabbi hennar Marty syngja með í ábreiðu á guðdómlegt lag Fleet Foxes, „White Winter Hymnal“. Rafdúettinn góðkunni Erasure snarar þá út plötunni Snow Globe sem já…hljómar eins og jólaplata ef Erasure hefðu gert jólaplötu! Skringileg, rafknúin og jafn undurfurðuleg og þessi blessaði geiri allur. Pönkrokksveitin Bad Religion beitir svipaðri aðferðafræði á sinni plötu, Christmas Songs. Jólalögin sem við þekkjum öll eru þarna, en búin að fara nokkra snúninga í þeytivindu ræflarokksins. Það merkilega er samt að það er ekki vottur af kaldhæðni hjá Bad Religion-mönnum, lögin eru flutt á heiðarlegan, mætti ég segja einlægan máta. Ég verð líka að nefna jólaplötu Nick Lowe, Quality Street – A Seasonal Selection For All The Family. Eins og þeir sem ég hef nefnt hér á undan fer Lowe óhefðbundnar leiðir, tónlistin í þessum þekkilega rokkabillí/kántrí-gír sem höfundurinn hefur meitlað til í gegnum árunum og lagatitlar eins og „Christmas at the Airport“, „Old Toy Trains“ og „The North Pole Express“ undirstinga blæbrigðin sem leika um plötuna. Og að lokum, haldiði ekki að Kool & The Gang séu með jólaplötu líka!? Kool for the holidays heitir hún að sjálfsögðu. Ég viðurkenni að ég hef ekki enn þorað að hlusta á hana. Líklega af ótta við að fíla hana! Gleðileg jól!
Deildu!
