Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 9. mars, 2019
Hvað er norræn tónlist?
Norrænu tónlistarverðlaunin (Nordic Music Prize) voru afhent í liðinni viku og hefur pistilritari ýmislegt við framkvæmd þeirra og útfærslu að athuga.
Verðlaunaafhendingin fór fram á by:Larm tónlistar- og ráðstefnuhátíðinni í Osló, sem er helsta samkunda norræna tónlistarbransans. Hin sænska Robyn fór heim með hnossið (fyrir plötuna Honey) en alls voru tólf plötur frá Norðurlöndum tilnefndar. Fyrir hönd Íslands þetta árið voru þær Gyða Valtýsdóttir (G Y D A) með plötuna Evolution og GDRN með plötuna Hvað ef.
Þessi verðlaun voru veitt í fyrsta sinn árið 2011 (fyrir plötur gefnar út 2010) en þá hreppti Jónsi okkar hnossið fyrir plötu sína Go. Svipar verðlaununum til Mercury-verðlaunanna bresku þar sem áhersla er á listrænt innihald fremur en hve markaðsvænar plöturnar eru. Samnorræn, fimm manna dómnefnd (sem ég tilheyri) sá um að velja plöturnar tólf en alþjóðleg dómnefnd (sem er reyndar eingöngu skipuð Bretum í dag!) sker svo úr um loka-sigurvegarann.
Tólf platna listinn í ár var sterkur. Mikið um verulega framsækna tónlist (þar sem hin danska Astrid Sonne fór með himinskautum, og fékk hún sérstaka viðurkenningu fyrir frábæra plötu sína, Human Lines) og þess má geta að ríflega 85% framlagsins voru úr ranni kvenna (tíu plötur). Þetta er í fyrsta skipti sem ég upplifi slíkt og alveg ný hlustunarreynsla að renna öllum plötunum (graðar gítarsveitir voru hvergi…).
Að þessu sögðu verð ég að lýsa yfir vonbrigðum með sigurvegara ársins. Með fullri virðingu fyrir þessu tilkomumikla verki Robyn. En listamaður sem hefur fyrir löngu öðlast alþjóðlegan sess og er að gera tónlist sem er ekki að brjótast inn á neinar nýjar lendur – þannig séð – á ekkert erindi upp á þennan pall. Valið gekk þvert á yfirlýst markmið verðlaunanna, að byggja undir sérkenni Skandinavíu í poppheimum og hvetja áræðna og minna þekkta tónlistarmenn áfram í sínu starfi. Það er eins og það sé rof á milli okkar heimamanna og „alþjóðlegu“ dómnefndarinnar sem hefur áður orðið uppvís að taktleysi sem þessu. Við vorum að tala um það, í tilfinningahitanum, ég og finnski dómarinn (að sjálfsögðu erum við blóðbræður) að nær væri að fá tékkneska, mexíkóska, litháíska og nýsjálenska dómara til þess arna, fólk sem deilir að einhverju leyti jaðarsetningu á poppmörkuðum, en verðlaununum er ætlað að koma norrænni tónlist á framfæri á alþjóðavísu, þar sem Bretar og Ameríkanar eru með tögl og hagldir. Ég skil upprunalegu pælinguna, að fá „lávarðadeildina“ til að meta það sem er í boði, en það er eins og áherslur og markmið hafi skolast eitthvað til. Fyrir utan einsleitnina í dag er það líka kaldhæðið að Bretarnir sem fylla dómnefndina eru að missa þessi völd sín að einhverju leyti (Brexit).
Jú jú, það mætti segja að poppið hennar Robyn sé einmitt eitt af einkennum skandinavískrar tónlistar en valið einkenndist þó mest af leti/metnaðarleysi, eins og fólk velji einfaldlega fyrsta nafnið sem það þekkir. Og, eins og rakið hefur verið er það ekki tilgangur verðlaunanna.
En allt um það. Norrænt hlaðborð af hugarfóði, gerið þið svo vel. Tveir fulltrúar frá Íslandi prýddu sjálfa tónlistarhátíðina (en áttu að sjálfsögðu að vera fleiri) og barði ég Kæluna miklu og Árstíðir augum. Sú fyrrnefnda rokkaði staðinn Blå með yndislegu gotapoppi sínu á meðan Árstíðir seiddu fólk til sín í Vulkan Arena.
Deildu!
