Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 6. nóvember, 2021.
Dýpra og dýpra
Undir köldum norðurljósum er ný breiðskífa eftir Kæluna miklu. Barði Jóhannsson, kenndur við Bang Gang, stýrði upptökum.
Kælan mikla bætir í með hverju útgefnu verki og ég viðurkenni að ég er búinn að bíða eftir þessari plötu með spennu í brjósti. Ég vissi að Barði Bang Gang væri að vinna plötuna með þeim og því rík ástæða til að núa saman höndum. Sem upptökustjórnandi hefur Barði unnið marga snilldina, minnist t.d. frábærrar hljóðmyndar á plötu Heru frá því í fyrra. Dökk, hlý og umlykjandi.
Þetta var því hjónaband í gotnesku himnaríki, báðir aðilar þekktir fyrir glæst dufl við tónlistarleg myrkraöfl.
Það er búið að vera svo styrkjandi eitthvað að fylgjast með framþróun Kælunnar undanfarin ár. Með listræn heilindi að vopni samfara elju og dugnaði hafa þær Sólveig Matthildur, Margrét Rósa og Laufey Soffía aflað sér aðdáenda víða um heim. Sveitinni hefur vaxið fiskur um hrygg allt frá stofnun 2013 og fer hún reglulega í tónleikaferðalög erlendis. Svo hávært hefur suðið verið í kringum Kæluna að Robert Smith úr The Cure handvaldi sveitina til að hita upp fyrir sig á tónleikum í Hyde Park árið 2018.
Tónlist Kælunnar hefur skerpst með hverri útgáfu. Frá tilraunakenndum ljóðaslammshóp yfir í straumlínulagaða gotapoppssveit eða því sem næst á síðustu plötu, hinni frábæru Nótt eftir nótt . Og enn er slípað. Undir köldum norðurljósum er líkast til aðgengilegasta plata sveitarinnar til þessa, „poppuðust“ á einhvern máta en um leið er framþróunin og framsæknin alger. Barði rúnar hljóminn til, bassinn er feitari, trommurnar betri og hljóðmyndin bæði heildræn og traustvekjandi. Lagasmíðar eru betri, þær eru margslungnari og hugvitssamlegri og það er verið að prófa sig áfram með fullt af nýjum hlutum og það með góðum árangri. „Örlögin“ t.d. er alger slagari. Með þessum kunnuglegu vísunum í Batcave-ár Lundúna ca. 1982, en útsetningin, raddanir, uppbygging o.s.frv., allt er þetta djarfara en nokkru sinni fyrr. Hvað plötuna sem heild varðar er haldið í hljóðheim Kælunnar sem áður, það er alls ekki verið að sveigja frá neinu eða henda einhverju út að óþörfu, en þetta er bara einfaldlega betra, öruggara og framsýnna á allan hátt.
Sveitin er á mála hjá hinni kanadísku Artoffact Records og hefur hróður Kælunnar breiðst vel út undanfarin misseri. Lag eftir hana opnaði t.d. þáttaröðina Gösta eftir Lukas Moodyson og hin franska Alcest, sem er stórt nafn í gota- sem öfgarokksgeirum. vinnur eitt lag með tríóinu á plötunni, lagið „Hvítir sandar“. Þá hafa fjögur myndbönd verið gerð við lög plötunnar, m.a. eitt með Mána M. Sigfússyni.
Mér finnst líka æðislegt hvernig sveitinni tekst að ríghalda í þessa mjög svo ákveðnu gota-fagurfræði – líkt og árið sé 1981 að eilífu – en á sama tíma er þetta svo frábærlega móðins. Er að hlusta á „Hvítir sandar“ á meðan ég skrifa þetta. Krassandi gítarar lúra á magnaðan hátt á bak við frábæra rödd Laufeyjar, lagið heltekur þig og skilur þig örendan eftir – á hvítfextum sandinum. Fyrr hafði maður heyrt í þjóðlagastemmulegri flautu og lokalagið – „Saman“ – slaufar plötunni með miklum glans. Selló, samsöngur og annað töfraryk knýr fram undurfallega smíð. Þær stöllur olnboga sig ódeigar innan þessa þrönga ramma, kanna eitthvað nýtt og lýsa upp fleiri möguleika. Eins og Barði sagði sjálfur á Fjasbókarsíðu sinni: „Ég vissi að þetta yrði gott um leið og ég heyrði demóin ykkar.“
Og eitt að lokum. Í kvöld kemur sveitin fram á Kex Hostel, í tengslum við Iceland Airwaves-hátíðina, sem er með smáu sniði í ár vegna heimsfaraldurs. Þær ætla m.a. að spila nýtt efni þannig að sköpunin hjá þessari mektarsveit er greinilega á fullu stími!
Deildu!
