Follow
[Dómurinn var skrifaður fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 16. mars, 2013]
„Nei, David… þú hér!“
David Bowie – The Next Day
3/5
Þessi dómur byrjaði sem almennur pistill, innblásinn af nýju David Bowie-plötunni, og fyrirsögnin, eða vinnuheitið, var „Plöturnar sem mega ekki vera slæmar“. Í samráði við ritstjórn var hins vegar ákveðið að skipta um hest í miðri á, hafa pistilinn sem ígildi dóms og eins og þið sjáið, uppsetningin er nú hreinn og klár „dómur“. Fyrir sérstaka menn er farið í sérstakar aðgerðir, en það er ekki á hverjum degi sem David gamli Bowie gefur út plötu. Aldeilis ekki, en tíu ár eru liðin frá síðustu hljóðversplötu og hefur það væntanlega farið fram hjá fáum.
Það er hins vegar mikilvægt, framvindunnar vegna, að ég tæpi á mikilvægustu punktum pistilsins sem aldrei varð. Útgangspunkturinn var nefnilega fjölmiðlafárið í kringum þessa nýju plötu Bowie, sem er búið að vera gríðarlegt. Og dómarnir, langflestir, á einn veg. Meistaraverk. Þegar hlustað er heldur slíkt hins vegar ekki vatni.
Þetta er fín plata, en ekki frábær (meira um það síðar). Í tilfelli Bowie hefur „stærð“ hans, goðsögnin, vigtin (þetta er einn allra, allra merkasti dægurtónlistarmaður sögunnar) saman með árunum sem hafa liðið frá síðasta verki, ásamt áhyggjum yfir því að hann væri hættur í tónlist fyrir fullt og fast, hrundið af stað einhverju sem ekki er hægt að kalla annað en hysteríu. Fólk virðist vera að rugla saman tveimur hlutum. Annars vegar hreinni (og sjálfsagðri) gleði yfir þeirri staðreynd að David Bowie sé yfirhöfuð búinn að gefa út nýja plötu. Sjálfur fékk ég gæsahúð þegar ég heyrði fyrsta trommuslagið á opnunarlaginu sem er jafnframt titillagið. Ekkert að því og bara eðlilegt. En þessar tilfinningar allar hafa ekkert með gæði sjálfrar plötunnar að gera. Við skulum nú vinda okkur í hana.
Á plötunni eru heil fjórtán lög, misjöfn að gerð – og gæðum. Upphafslagið slær spennandi tón og fær mann til að iða, hrár og hryssingslegur gítarinn minnir dálítið á stuttu, snörpu rokkarana sem opnuðu Low („Speed Of Life“, „Breaking Glass“). „Dirty Boys“ viðheldur draugalegum drunganum sem ýjað er að í upphafslaginu og stemmunni er framhaldið í „The Stars (Are Out Tonight)“. Firring, hætta. Nokkuð flott bara. Ballaðan „Where Are We Now?“ brýtur þetta upp, ljúfsár hugleiðing, jarðarfararsálmur nánast. Vangaveltur um dauðann eru endurtekið stef á plötunni, eitthvað sem hefur fengið gagnrýnendur til að klóra sér í kolli (og líka rekið þá, því miður, til að skrifa ljóðrænt, misdjúpt torf um þýðingu þess alls).
Um miðja plötu má segja að bygging hennar afhjúpist. Þetta er bunki af lögum, frekar en heilsteypt verk. Lög eins og „Valentine‘s Day“ og „You Set The World On Fire“ eru undir pari en hins vegar hef ég veikan blett fyrir hinu óneitanlega ódýra „Dancing Out In Space“. Besta lagið er hiklaust það næstsíðasta, „You Feel So Lonely You Could Die“. Það er eitthvað í söngnum þar sem stingur dýpra en annars staðar á plötunni. Lokalagið „Heat“ er síðan endurskrif á lagi Scotts Walkers, „The Electrician“ (meira að segja sungið í sama stíl) eins og bent hefur verið á í öðrum dómum.
Og þannig er það. Fín plata. Ekki frábær. Þrjár af fimm. Á 0-10 skalanum er þetta 7,0. Platan er ekki fullkomin og hvað með það? Mér finnst eins og Bowie sé búinn að koma sér fyrir í nokkurs konar startholum með þessari plötu og það með reisn. The Next Day minnir mig dálítið á Black Tie, White Noise frá 1993 sem var sömuleiðis endurkomuplata. Fín plata en meira eins og forsmekkur. Tveimur árum síðar kom svo meistaraverkið Outside út. Ef mark er takandi á sögunni, og hringrás hennar, þá bíð ég spenntur eftir næstu skrefum…
Deildu!
