Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 11. febrúar, 2023.
Það gefst ei önnur leið
Tu Duende / El Duende er ný tvöföld plata eftir Egil Ólafsson. Opinber útgáfa hennar var núna á fimmtudaginn, þann 9. febrúar, á sjötugsafmæli meistarans.
„Þegar hjörtun / Slá saman / Sem eitt / Í hryni með músíkinni.“
-Egill Ólafsson, 2022 .
Egill hefur lýst því yfir að téð plata verði hans svanasöngur. Hann glímir nú við parkinsonsjúkdóminn, sem m.a. aftrar notkun á líkast til guðdómlegustu raddböndum sem við höfum átt innan íslenskrar landhelgi. Ég viðurkenni að ég skrifa þessi orð af ljúfsárum trega og ég vil að Egill viti að fáir tónlistarmenn hafa snert mig jafn djúpt og hann. Ekki hef ég einasta fylgst með honum frá því að ég man eftir mér (fyrsta lagið sem ég kannast við að hafa heyrt í útvarpi er „Sigtryggur vann“ sem mér fannst undurfurðulegt og spennandi, þá fimm ára) heldur hlotnaðist mér síðar meir sá heiður að kynnast honum persónulega í gegnum tónlistarblaðamannsstörf mín. „Arnar minn Eggert. Góðar þakkir fyrir samlíðan og skilning í gegnum tíðina“ reit hann á eintak mitt af plötunni FJALL , orðskeyti sem mér þykir – eðlilega – óendanlega vænt um.
Efni plötunnar nýju er tileinkað listafólki og tónlist sem Egill kynntist þegar hann var barn að aldri. Karabískir listamenn og nöfn frá Rómönsku Ameríku, á borð við Harry Belafonte, A.C. Jobim, Celiu Cruz og fleiri. Einnig má merkja áhrif frá vestur-afrísku sveitinni Super Mama Djombo sem Egill kynntist löngu síðar. Platan er þrítyngd. Um söng sjá Lissy Hernández, Egill og Ellen Kristjánsdóttir, upptaka var í höndum Matta Kallio og hljóðfæraleikarar helstir Peter Axelsson, Argimiro Sánchez, Eyþór Gunnarsson og Einar Scheving. Ótal fleiri koma svo við sögu á einn eða annan hátt. Eða eins og Egill segir í bæklingi: „Ég stend auðmjúkur til hliðar og nýt ykkar listfengis – þið hafið fullkomnað draum lítils drengs sem stóð með ukulele-hljóðfærið sitt í Norðurmýrinni fyrir 65 árum og hélt þá þegar að hann ætti erindi.“
Platan, það er vínylútgáfan, er glæsileg. Hnausþykkur pappi, opnanlegt umslag („gatefold“) og innra með, í vönduðum „nærbuxum“, eru tvær 180 gr. hljómplötur (við erum komin nálægt hálfu kílói í þyngd!). Ein djúprauð að lit og önnur dökkgul. Fallegur bæklingur fylgir, ríkulega skreyttur ljósmyndum og upplýsingum og allur frágangur er hinn glæstasti. Niðurhalskóðar með aðgangi að aukalögum fylgja meira að segja.
Og að hlusta er dýrðlegt. Maður hlustar aðeins öðruvísi, með tilvísun í opna ástarbréfið mitt sem ég birti í upphafi pistils. Fjórar hliðar af tónlist, í þeim stíl sem að framan er lýst, hvar valmenni í tónlist og söng styðja við okkar allra besta. Hér er m.a. að finna lag sem er það síðasta sem Egill söng inn, „Ónumin lönd“. Hann var afsakandi í viðtali við Ólaf Pál Gunnarsson um það en Ólafur lét hann ekki komast upp með það, lýsti flutningnum sem gullfallegum. Sem hann er. Brothættur, viðkvæmnislegur, sannur. Eins og söngvarinn.
Egill okkar hefur alla tíð verið dæmdur til að þjóna listinni, syngja sín „ljúfustu ljóð fyrir fólkið“ og eins og hann sagði mér í viðtali fyrir blað þetta árið 2017, „sá sem hefur músíkgáfu og kann að miðla henni er snertur af músettunum og því fylgir óendanlegt leiftur af lífsvilja og æskufjöri.“ Listamaður fram í fingurgóma, sannarlega, og skiptir engu hvar niður er borið í þeim efnum. Heltekinn sköpunarþrótti og náðargáfu, hvort sem honum líkar betur eða verr. Megi hann hann skapa lengi enn.
Deildu!
