Hugleiðingar um London Calling
Stundum er maður í ríkri tjáningarþörf.
Ég hef verið að hlusta mikið á London Calling með Clash að undanförnu. Þetta er nokkuð sem ég kalla “djúphlustun”. Er svo komið að ég get ekki hætt að hlusta á þessa plötu. Hún rúllar endalaust í eyrunum. Já, svo ég komi því frá strax, hún stendur algerlega undir orðsporinu. Þetta er frábær plata. Meistaraverk. Tímamótaverk.
Þetta er í fyrsta skipti sem ég “hlusta” á þessa plötu. Sem mér finnst dálítið merkilegt. Ég var greinilega ekki tilbúinn fyrr en nú.Og ég skal segja ykkur ástæðuna. Á sínum tíma vildi ég nefnilega heyra pönk. Og það var í mínum huga hratt og hrátt. Og Clash var jú pönkhljómsveit? Mér áskotnaðist platan á forláta vínyl, falleg og flott, geðveikt umslag og allt rétt einhvern veginn. Og ég þekkti sögu plötunnar sæmilega, vissi að ég væri með eina merkustu plötu rokksögunnar í höndunum. Titillagið hafði ég heyrt í útvarpinu reglulega, það þótti mér magnað og aðeins Kinks sem hafa fangað anda London betur í lagi (“Waterloo Sunset”). Skuggalegt lag og mikilúðlegt, dramatískt og ég stoppa alltaf þegar ég heyri inngangstónanna. Þrælmagnað, eins og ég segi. En svo komu “Brand New Cadillac” og “Jimmy Jazz”. Hvað var þetta? Þetta er ekki pönk!? Ég gafst því alltaf upp, fannst þetta vera vörusvik. Vildi lög í anda “London Calling” lagsins eða hrátt pönk í anda “White Riot” og “Complete Control”.
En nú kemur semsagt uppfærsla tuttugu árum síðar. Strákurinn búinn að þroskast. Það er galdur í þessari plötu sem ég á erfitt með að koma í orð en ég ætla samt að reyna. Það er ástæða fyrir því að ég get ekki hætt að hlusta og ég var t.d. mun fljótari að strauja yfir fyrstu tvær plöturnar fyrir stuttu. Frumburðurinn er tilkomumikill en mönnum þó mislagðar hendur í lagasmíðadeildinni, slatti af hálfkláruðum lögum og uppfyllingarefni. Ferskleikinn og ástríðan sem leikur um allt keyrir þó yfir allar misfellur þar. Önnur platan, Give ‘Em Enough Rope, er með stóran, amerískan groddahljóm í gíturunum, lögin jafnari og betri heilt yfir en samt, hún nær ekki alveg landi.
London Calling er hins vegar eitthvað undur og alls ólík því sem á undan fór. Þróunin er slík að ekki er annað hægt en að tala um stökk að því leytinu til. Og já, þetta er ekki pönk lengur, þetta er rokk. En einstakt rokk sem er algerlega sveitarinnar. Stílaflöktið, sem fældi ungan sveininn frá á sínum tíma, er mikið og ótrúlegt hvernig sveitin tæklar mismunandi stefnur af nákvæmlega sama öryggi og ástríðu. Rokk og pönk er þarna en einnig reggí, rokkabillí, djass, ska og er þá ekki allt upptalið. “Brand New Cadillac” hagar sér eins og vignetta; stutt, meira eins og skets, kemur og fer og svo er það “Jimmy Jazz” sem er líka eins og smásaga, Strummer leikrænn í söng og sýnir mikil tilþrif. Og svo má telja, ég nefni þetta bara sem dæmi. Hljómur plötunnar er þá opinn, mjúkur og nálægt þér einhvern veginn, þú heyrir vel í öllum hljóðfærum. Þrátt fyrir ólíkindin í stílbrögðum er rauður þráður í gegnum alla plötuna, sem er bandið sjálft. Ungir, öruggir, áhugasamir og með blússandi sjálfstraust. “Það er ekkert sem við getum ekki gert,” er línan og í þessu tilfelli er það satt. Á London Calling gátu Clash allt.
Mér verður allt í einu hugsað til annarra platna sem eru heildstæðar þrátt fyrir ólíka stíla. Samnefnd plata Manassas og Check your Head með Beastie Boys koma upp í hugann.
Það þarf líklega ekki að taka það fram að það er ekki slæmt lag hérna, þótt þau telji nítján stykki. Eins og er, finnst mér þó “Guns of Brixton” bera af. Paul Simonon er svo yndislega óöruggur og til baka í söngnum eitthvað, en svo hrikalega sannur um leið – að það er hreinlega smitandi. Stórkostlegt lag. “Death or Glory” er alger gæsahúð og ég nefni líka “Spanish Bombs”, “Clampdown”, “Lover’s Rock” og “Train in Vain”, sem komst víst varla inn á plötuna.
London Calling er “cinematísk” (voðalega er “kvikmyndaleg” eitthvað stirðbusalegt) og ég nefni hér að lokum – innblásinn af fjölmenningarumræðunni heima – að platan hefði aldrei getað orðið til annars staðar en í London. Strummer og félagar vinna þannig glæsilega úr alls konar tónlist sem þrífst í þessari galopnu borg þar sem alls kyns menningarstraumar renna hver um annan þveran. Og allir græða.
Skelltu London Calling á fóninn. Það er aldrei of seint!
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bryan Ferry Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland Gyða Valtýsdóttir Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skrapt Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- November 2024
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012