Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 5. júní, 2021.
Út að ystu mörkum
Lord Pusswhip og Elli Grill gáfu út plötur á dögunum. Þeir eiga það sameiginlegt að reyna hressilega á þanþol tónlistarformsins, hvor á sinn hátt.
Lord Pusswhip hefur um nokkra hríð verið með eljusömustu neðanjarðartónlistarmönnum landsins. Hann gefur út jaðarrapp, furðuraftónlist og forvitnilega samhristinga á kassettum og streymisveitum (t.a.m. Soundcloud og Bandcamp) og á oft í samstarfi við erlenda tónlistarmenn enda hefur hann dvalið í sköpunarparadísum á borð við Berlín og Los Angeles.
Nýjasta plata hans kallast Reykjavík ’93 og á sama tíma kom út stuttmynd, The Future is Yesterday . Platan er nokkurs konar óður til íslensku reif- og raftónlistarsenunnar á tíunda áratugnum sem Pusswhip missti af sökum ungs aldurs. Pusswhip gekk meira að segja svo langt að smala tónbútum frá Páli Óskari, Svölu Björgvins og DJ Margeiri, með fullu leyfi að sjálfsögðu, svo að hljóðmyndin yrði sem réttust. Platan kemur út á bandarísku plötuútgáfunni Fantastic Voyage (Justin Jay) og í viðtali við Impose Magazine segir listamaðurinn frá því að viss vofufræði („hauntology“) og ímyndaðar minningar marki plötuna, hér sé kominn aðili sem upplifði ekki þessa tíma að ímynda sér hvernig það hafi verið og hvernig menn hafi borið sig að í sköpuninni (Pusswhip, eða Þórður Ingi Jónsson, hefur fjallað um fyrirbærið í pistlum fyrir Ríkisútvarpið). Platan situr vel í þessum hljóðheimi (sem pistilritari upplifði n.b.), frumstæðir og harkalegir taktar ásamt hljóðmottum sem kalla fram reifið og „hardcore“-ið sem í gangi var þá. Lord Pusswhip situr þá ekki með hendur í skauti en í sumar kemur út önnur plata, Lord Pusswhip is rich , en í þetta sinnið á Clan Destine Records.
Elli Grill hefur sömuleiðis verið stöðugt að undanfarin ár og stöðugt er hann á jaðrinum. Afstaða hans enda afdráttarlaus, kemur fyrir eins og Flavor Flav nýkominn úr vinnubúðum keyrðum af The Residents. Nýja platan, Púströra Funk , stillir fram tveimur myndarlegum augum og ég velti því fyrir mér hvort það sé tilviljun. Þessi plata er skemmtileg, segi það bara strax. Elli er grallari, furðulegur, óútreiknanlegur og líka drepfyndinn. „Þú hleyptir löggunni inn“, hvar Kilo kemur við sögu, er t.a.m. snilld. Í hægum skemmtaragír þar sem kór, sem gæti verið undir stjórn Davids Lynch, kyrjar í sífellu „þú þarft að flytja“. „Skit“, hvar Elli og ónefndur rappari takast á, fékk mig líka til að skella upp úr. Platan rúllar þægilega í raun, nettur Wu-Tang-bragur yfir og hljómvinnsla og bygging laga er með ágætum út í gegn. Andinn er letilegur og draumkenndur og kallast þannig á við umfjöllunarefnið sem er á stundum bundið í allra handa vísindaskáldskap. Þetta er auk þess stóreflis verk, liðlega 50 mínútna langt og gestkvæmt með afbrigðum, JóiPé og Kött Grá Pjé á meðal þeirra sem hefja upp raustina.
Í stafni er þó alltaf Elli sjálfur með sinn einstæða stíl. Eins og ári eður púki rappar hann um hina margvíslegustu hluti, stundum stórskrítna, stundum ekki svo. Á köflum er þetta eins og að vera varpað inn í einhvern Prúðuleikaraþátt en á öðrum tímum er Elli jarðbundnari (sjá t.d. hina stórfínu „ballöðu“ „Hugarástand“).
Þessir tveir listamenn sem ég geri að umfjöllunarefni hér eru að sjálfsögðu að mestu leyti ósambærilegir. Báðir eru þeir hins vegar verðugir fulltrúar íslenskrar jaðartónlistar, svo ég skilgreini það fyrirbæri vítt, hvar hrein og sannferðug sköpun kemur á undan þrýstingi um að samsama sig norminu. Það er nóg af mannskap í því…
Deildu!
