Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 20. maí, 2023.
Níu tommu naglar
Þriðja plata Kristínar Lárusdóttur, Selló Stínu, kallast Kría. Þar handleikur hún íslensk þjóðlög, rímur og raftónlist með eigin hætti og „pönkar þetta upp“, svo vísað sé í listakonuna. Kría fer undir smásjána í þessum pistli.
„… sem verður með allt öðrum tóni en þeir fyrri tveir. Núna verður það raftónlistarpönk. Eða, ég veit ekki hvernig ég á að skilgreina tónlist mína,“ sagði í Messenger-skeyti til blaðamanns frá Kristínu og broskalli bætt aftan við. Ég varð óður og uppnæmur, þakkaði henni fyrir að hnippa í mig og minntist þess að það eru heil sex ár síðan ég stakk niður penna um hana. Það var vegna plötunnar Himinglævu og sagði ég m.a.: „Kristín blandar glæsilega saman rímnahefð, nútímatónlist og raftónlist. Flæðið er melankólískt og það er dumbungur yfir en um leið reisn og fegurð. Það er sterkur skandinavískur blær yfir allri framvindu og já, í raun réttri er um heillandi verk að ræða. Kristín vélar sjálf um flestallt hérna og siglir hnarreist um ókunn mið – án þess að blikna.“
Það er síðan rétt sem hún segir að ramminn er spenntur upp á Kríu. Platan er eins og fyrri plötur, einslags bústug stuttskífa, liðlega tuttugu mínútur og sex laga. Kristín sér um allar tónsmíðarnar, rafhljóðaheiminn, útsetningar, sellóleik, kveðanda og upptökur. Lögin eru átta til tíu ára gömul, en Kristín tók aðeins til í þeim sarpi fyrir upptökur. Og meira efni er væntanlegt.
Ólíkt síðustu plötum er nú búið að blanda við áslætti og rafhljóðum og stikar það plötuna nokkuð skarpt frá þeim fyrri. Á meðan þær búa yfir einslags draumflæði, dökku og höfugu er … já … meira pönk í þessari. Það eru gaddar í hljóðrásinni, óvæntar sveigjur og beygjur. Harka, glamur, stingandi stemning. „Þula“ opnar verkið og það fyrsta sem maður heyrir er einmitt ákveðið, áleitið slagverk. Sellóið kemur því næst inn ásamt hvíslandi, ógnvænlegri röddu Kristínar og ókennilegum rafhljóðum. Mannskapurinn er svo róaður lítið eitt með laginu „Læst í klaka“ og sambindingin á rafhljóðunum og sellóinu er gifturík. Það er smá Nine Inch Nails yfir, dökkleit „industrial“ stemma rennur um lagið og ég tek þetta til baka. Það er enginn að róast hérna! Vel byggt og áhrifaríkt lag/verk.
„Dreyra dýja“ hefst rólega, hvar kvæðakonan Krístin tónar með reisn. Slagverkið fer svo af stað og tosar lagið í gang. Um miðbikið fáum við smá „brú“ eða millispil og rafhljóðin eru flott. Ógnandi og myrk.
Titillagið hefst með inngangi sem gæti allt eins verið með einhverri kanadískri „industrial“-sveit frá enduðum níunda áratugnum. Sellóið fer svo á hlemmiskeið og þetta lag er ekkert minna en glæsilegt. Óvenju mikil „hætta“ yfir einhvern veginn, það er fuglagarg í gangi, sellóið ýlfrar og öskrar og slagverkið beljast áfram. Mögnuð stemning eiginlega og maður kiprast til. Ekki er allt búið enn, undir restina er lagið leitt út með því að hægja ögn á framvindunni (sem setur nett brjálaða mynd á það) og það er nánast eins og sellóið sé að springa í loft upp. Frábært!
„Hrugnis blóð“ er hart og þungt (eruð þið að skynja munstur?), hálfgert þungarokk eiginlega. Pláss er þó fyrir melódíur (ein slík fer mjög fallega af stað um 1:42) og lagið er hlaðið og „upptekið“ út í gegn. Lokað er með „Númi“, drífandi lagi sem fellir sig að þeim hljóðheimi sem ég hef verið að lýsa.
Kristín er að gera mikilvæga hluti hér, hvar hún vinnur gagngert með arfinn okkar í stað þess að horfa til hans sem rykfallandi safnagagna. Þetta er ekki ósvipað því sem Martyn Bennet var að gera með skoska tónlistararfinn. Þessi plata tekur fyrri plötunum hæglega fram hvað djörfung og þor varðar, ég er ekki að setja þær niður sem slíkar, þær eru einfaldlega öðruvísi, en ég hvet Kristínu til að vinna áfram með þetta skapalón.
Deildu!
