Follow
[Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 15. september]
Eldgamalt en nýmóðins um leið
• Hljómsveitin Punch Brothers vinnur með blágresistónlist
• Stefnir glæsilega saman gömlum amerískum arfi, nútímatónlist og neðanjarðarrokki
Nýtt, nýtt, nýtt, alltaf þarf maður að heyra eitthvað nýtt. Og ekki endilega eitthvað nýmóðins, nýtt efni frá gömlum jálkum dugar líka vel til að slökkva þennan þorsta. Sló því inn „best americana 2012“ í google, langaði til að sjá hvað væri að fara framhjá mér í þessum regnhlífar-geira sem tekur yfir jafn ólíkar stefnur og tiltölulega venjulegt kántrí, tilraunakennda appalasíutónlist og vírað tex-mex skotið blúsrokk. Svo eitthvað sé nefnt. Datt inn á síðu sem kallast The Boot, risavaxin kántrísíða sem er rekin undir hatti AOL-risans. Þar var listi yfir tíu bestu „ameríkana“ plötur ársins hingað til og lesturinn nokkuð forvitnilegur. Í fyrsta sæti situr reyndar Marty gamli Stuart og ég var ekki alveg í því stuðinu það augnablikið þannig að ég kannaði óþekktari nöfn. Tvennt vakti sérstaka athygli mína. Frábær sólóplata Söru Watkins, sem eitt sinn tilheyrði hinni framsæknu ameríkana-sveit Nickel Creek og svo sveitin sem hér er til umfjöllunar, Punch Brothers, sem koma frá Brooklyn af öllum stöðum.
Blöndun
„Að blanda saman „bluegrass“, klassískri tónlist og samtíma rokki er ekki heiglum hent,“ stóð um plötu Punch Brothers í The Boot og maður staldraði ósjálfrátt við. „Þegar hljómsveit lætur það líta út fyrir að vera svona áreynslulaust og lætur það hljóma eins spennandi og raunin er, er ekki annað hægt en að dást að meistaralegri nálgun hennar.“ Þetta var selt og ég varð mér óðar út um þennan nýjasta ópus sveitarinnar, Who‘s Feeling Young Now, sem er þriðja hljóðversplata hennar. Sveitin er leidd af Chris Thile (sem var áður meðlimur í nefndri Nickel Creek), en kauði þótti mikið tónlistarundrabarn í æsku. Eftir að hafa tekið út sína „þjálfun“ ef svo mætti segja í gegnum Nickel Creek stýrir hann nú eigin vagni en Punch Brothers var sett saman árið 2006. Blágresistónlistin sem á hug Thile allan er þróuð út frá appalasíutónlistinni og á rætur í alþýðutónlist Englands, Írlands og Skotlands. Bill Monroe er líkast til þekktasti fulltrúi þessa forms og merkilegt til þess að hugsa að hann var á miklum stalli hjá frumkvöðlum framsækinnar rokktónlistar í Bandaríkjunum á sjöunda áratugnum en menn eins og Jerry Garcia úr Grateful Dead og Chris Hillman úr Byrds áttu þann draum heitastan að fá að spila með Monroe.
Utangarðs
Samsláttur hins villta og formfasta lá því í loftinu á þeim tíma og hafa ýmis vensl verið þar á milli undanfarna áratugi, í formi stefna eins og „new grass“ og framsækinnar blágresistónlistar. Thile og félagar fara reyndar það langt út á brúnina að sumir tala um utangarðs-„bluegrass“ (avant-garde bluegrass).
Skemmst frá að segja þá gengur þessi görótta blanda Punch Brothers fullkomlega upp. Eyrun haldast sperrt við hverja einustu taktbreytingu og hljómfall enda er verið að koma manni á óvart í sífellu. Hvernig fór þessi blágresissprettur allt í einu yfir í höfugt, nútímatónlistarlegt flæði? Hvernig ná spilararnir að læða surgandi neðanjarðarrokki undir fumlaust mandólínplokk? Og svo er það ábreiðan á titillag hins magnaða tímamótaverks Radiohead, Kid A. Þetta er tilkomumikil plata hjá Punch Brothers, sannarlega, og sönnun á því að stundum er gamalt nýtt.
Deildu!
