Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 7. janúar, 2017
Einhver galdur
Ein af plötum síðasta árs, ef ekki bara plata síðasta árs, er verk Gyðu Valtýsdóttur, Epicycle. Á plötunni fer hún frumlegum höndum um ýmis verk úr tónsögunni, klassík og samtíma, í góðu samstarfi við nokkra mektarspilara.
Það er ekki að spyrja að þeim Valtýsdætrum, Gyðu og Kristínu Önnu. Í fyrra átti Kristín Anna að mati pistilritara plötu ársins, hina mögnuðu Howl, og nú kemur tvíburasystir hennar með plötu, Epicycle, og skilur eftir svipaða upplifun í huga hans. Það er eitthvað rétt við þetta, eitthvað rökrétt. Og þótt ólíkar séu plöturnar að áferð, Howl tilraunakennd hljóðlykkja sem endist í um áttatíu mínútur en þessi plata hér öllu melódískari, þá eru hughrifin þau sömu. Hér er einhver óræður galdur í gangi sem hefur sig upp fyrir sjálfa tónlistina og hittir mann þráðbeint í hjartastað.
Á plötunni er að finna lög eða verk eftir tónskáld sem koma úr heimi skrifaðrar tónlistar, samtíma, klassíkur eða hvað fólk vill nú kalla það. Hér eru verk eftir þekkta höfunda á borð við Schubert, Messiaen og Prokofiev en einnig er tekist á við efni eftir tilraunagjarna höfunda á borð við George Crumb og Harry Partch, hvers ferill einkenndist af uppátækjasemi, frumlegri hugsun og nýsköpun og tóna þeir félagar því laglega við alla framvindu hér.
Epicycle var tekin upp víða á árabilinu 2012-2013, og við ýmiss konar kost, fyrst og fremst af Gyðu sjálfri. Helsti samverkamaður Gyðu á þessari plötu er annars Shahzad Ismaily sem ætti að vera orðinn Íslendingum að góðu kunnur en hann hefur unnið með listamönnum eins og Ólöfu Arnalds og Jófríði Ákadóttur svo fátt eitt sé talið. Einnig koma Hilmar Jensson, Michael York, Julian Sartorius og Danny Tunick við sögu. Þrátt fyrir að fengist sé við ólík tónskáld – og að upptökusagan sé eins og hún er – er platan einstaklega heilsteypt, líður áfram eins og fallegur draumur. Engin truflun, ekkert uppbrot, bara hreint flæði. Gyða tekst t.d. á við Seikilos-verkið, elsta þekkta tónverk veraldar, sem varðveitt er á grafsteini. Þar syngur Gyða og sekkjapípa kemur við sögu og áhrifin af því eru með ólíkindum.
Plötuna má finna á netsíðunni Bandcamp en einnig er hún til á geisladiski (Smekkleysa gefur út). Gyða beitti og óhefðbundnum leiðum við útgáfu, þannig er platan til á korti þar sem búið er að koma draumsóleyjarfræjum fyrir sem hægt er að leggja í mold og vökva svo upp spretti blóm. Á kortinu eru svo upplýsingar um tónlistina og niðurhalskóði fyrir Bandcamp-vefsíðu hennar. Á einu tónleikaferðalagi sínu bjó hún þá til lykt fyrir lögin, seldi litlar flöskur sem innihéldu lyktina og svo var niðurhalskóði fyrir hvert og eitt lag. Aftur, það er eitthvað rétt við þetta allt saman…
Deildu!
