Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 29. desember.
Plötur ársins
Samantekt yfir útgáfur þessa árs skilaði ríflega 650 titlum, í efnisformi sem streymis-, hæsta tala sem undirritaðir hafa séð frá upphafi. Handhægari tækni og aðgengi skýrir þetta að einhverju leyti en víst er að fjölbreytni íslensks tónlistarlífs og virkni þess er einfaldlega mögnuð og gerir fólk hér sem annars staðar kjaftstopp. Arnar Eggert Thoroddsen og Árni Matthíasson grisjuðu herlegheitin og stilla hér fram helstu toppum.
Plata ársins
Eva808 er listamannsnafn Evu Jóhannsdóttur, íslenskrar tónlistarkonu sem býr og starfar í Svíþjóð. Seint á árinu 2020 gaf hún út plötuna Sultry Venom sem inniheldur drungalegt, helsvalt „dubstep“. Nítján laga hlunkur sem er í senn djúpur og dökkur en þó grundaður í dans/raftónlist. Eva sprengir hins vegar algerlega utan af sér formið á Öðruvísi sem ber nafn með rentu. Taktviss bassi víkur fyrir óhlutbundnum hávaða, dansvænir sprettir hverfa fyrir tilraunabundnum óhljóðaorgíum. Þú veist í raun aldrei hvað er fyrir handan næsta horn og öll framvindan er hugrökk, djörf og leitandi. Með betri plötum síðustu ára.
Afköst ársins
Ægir Bjarnason hefur um langa hríð spilað stóra rullu í íslenskri tónlistargrasrót (R6013 og hinar ýmsu hljómsveitir). Ægir hefur gefið út fjölda sólóplatna en enga eins og Bridges II sem inniheldur tíu tíma af tónlist. „Lög“ sem eru á bilinu nokkrar mínútur upp í einn og hálfan tíma. Það undarlega er að það er ekki vottur af óþarfa eða fókusleysi, platan rúllar af öryggi allan tímann og er einkar heilsteypt.
Kynnið ykkur líka einhverja af þeim 25 plötum sem Drengurinn fengurinn frá Akureyri gaf út í ár og svo hina tilkomumiklu hljómsnælduröð Space Oddyssey-útgáfunnar (Pan Thorarensen).
Djass ársins
Tumi Árnason og Magnús Trygvason Eliassen tóku upp Gleypir tígur gleypir ljón í heimsfaraldri, vopnaðir saxófón og trommum. Spuni og óhljóðalegt hamsleysi einkennir þessa rosalegu plötu hvar andi John Zorn svífur yfir vötnum. Brjáluð keyrsla og snilldarlegt samspil út í gegn. „Hér er ekkert jafnvægi,“ sagði Tumi kankvís við einn undirritaðan þegar hann lýsti fyrir honum innihaldinu.
Hlustið líka á frábæra plötu Ingibjörgu Turchi, Stropha, og feikifínan frumburð Daníels Helgasonar, Particles.
Popp ársins
Á plötu sinni Heyrist í mér brúar Elín Hall listavel hið aðgengilega og erfiða. Efnistök plötunnar eru dramatísk og lögin eru „rafmögnuð“ í ákveðnum skilningi, það er ákefð, sorg, löngun og þrá í gegnum texta sem hljómfall. Söngkonur eins og Bríet, GDRN og Una Torfa koma í hugann, þessi bylgja sterkra, karakterríkra söngkvenna sem Elín tilheyrir. Það er þétt hljómræn lína frá upphafi til enda og heildarmyndin er einkar sannfærandi.
Hlustið líka á stríðsáradjasspopp Laufeyjar á Bewitched og sprúðlandi skemmtilega poppplötu Kára Egilssonar, Palm Trees in the Snow.
Raftónlist ársins
Það er margt á seyði á ótrúlegri plötu Apex Anima (Unnur Andrea Einarsdóttir). Mikill handanheimsbragur og undarlegheit og útkoman tilraunarafpopp með meiru þar sem snert er á gáfumannadanstónlist (e. IDM), næturkjarna (e. nightcore) og ofsapoppi (e. hyperpop). Bein útsending úr svefnherbergi martraðanna hvar veggirnir sveigjast og beygjast og ekkert er eins og það sýnist (heyrist).
Hlýðið einnig á stuttskífu Jadzia, Hidden Universe og grjótharða plötu Xiupill, Pure Rockets.
Tilraunir ársins
Plata Báru Gísladóttur, Silva, er klukkustundarlangt drunuverk (e. drone) sem bungast og beljast áfram eins og berserkur. Stundum skreytt með hvellum, björtum hljóðum en alla jafna erum við umhverfð þungum, nötrandi hljómum sem allt gleypa. Tónlistin stoppar næstum því á 46. mínútu eftir mikinn hamagang en fer svo upp í hrárri, lágværari óhljóð, líkt og verkið sé að gliðna í sundur og hverfa. Stillilegur, ljóðrænn rammi í endann á allri sturluninni.
Hlustið líka á Tiktúru Bjartar Rúnars, fyrrverandi Stilluppsteypumeðlims, og lokkandi verk Bjarkar Viggósdóttur, Instrument of Senses.
Söngvaskáld ársins
Stuttskífa Jelenu Ciric, Shelters Two, dvelur í þeim hljóðheimi sem var varpað upp á fyrri plötunni (Shelters One, 2020). Tónlistin er töfrandi, viss þjóðlagablær yfir en um leið skírskotanir í launskrítnar listakonur eins og Juliu Holter og Reginu Spektor. Söngrödd Jelenu er undurblíð og falleg og tónlistin marglaga hvar barnagælur, grallaraskapur, sorg og undurfurðulegheit skiptast á.
Hlustið og á plötu Kára Kresfelders, Words (Mac DeMarco hittir Beefheart) og krúttverk Katrínu Leu, Tekur allt enda á endanum.
Tilraunapopp ársins
Our Daily Apocalypse Walk er plata eftir MSEA sem er listakonunafn Mariu-Carmelu Raso. Um er að ræða ævintýralegt og markaþenjandi verk hvers hljóðheimur er í senn dularfullur og dreyminn. Flæðið er draugalegt, jafnvel harðneskjulegt, og nöfn eins og Laurie Anderson, Björk, Meredith Monk og Dead Can Dance spretta fram. MSEA knýr hér fram ógnvænlegan hljóðheim sem er þó mjúkur og meyr, ekki amalegur árangur það!
Hlustið líka á Premiere eftir neonme og Ringluð eftir Lúpínu sem sigla um svipuð mið.
Hipphopp ársins
Ungrapparinn Daniil (Daníel Moroshkin) er ekki nema 21 árs en snaraði engu að síður út afar stöndugu verki í ár. Platan 600 inniheldur ylhýrt, alíslenskt rapp og innihaldið glettilega fjölbreytt sé miðað við 300 (frumburður Daniil frá 2019). Það er rökkur yfir og tónlistin er hvöss og krómuð. Þroskað verk og aðgengilegt en um leið með skýrar tengingu í grasrótina.
Kynnið ykkur líka stórskemmtilega plötu Class B, B&KA og uppskrúfuðu hörkuna hjá Öngþveiti á hinni mjög svo hráu Svartir galdrar.
Deildu!
