Follow
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 26. nóvember, 2022.
Upp rann bæði rómans og rjómi
Plata djasssöngkonunnar og tónskáldsins Marínu Óskar, One Evening in July, markar þá stund er hún gekk inn í sitt tónlistarlega heimili, hlammaði sér niður og tók allt það pláss sem hún þurfti.
Marína Ósk hefur vakið verðskuldaða athygli að undanförnu í íslenskum djassheimi og víðar. Hún hefur verið iðin við tónleikahald og útgáfu einnig, tvær plötur komu t.d. út 2019, Athvarf og svo hin magnaða Hjörtun okkar jóla hvar Stína Ágústsdóttir syngur með. Ein besta heppnaða jólaplata hérlend sem ég hef heyrt lengi lengi („Hjörtun okkar jóla… er þannig að maður eiginlega finnur fyrir dökkbrúnum, skandinavískum við þegar maður hlustar. Lykt af bökuðum eplum og greni flæðir úr hátölurunum …“ Svo reit ég í blað þetta).
Marína tók hús á mér á dögunum og sagði mér frá tilurð One Evening in July . Tónlistin þar er yndislegur frumsaminn djass í anda Chet Baker, Paul Desmond, Billie Holiday o.fl. Melódískur söngdjass frá sjötta og sjöunda áratugnum, ameríska söngbókin opin upp á gátt. Merkilegt að þetta er þriðja platan á stuttum tíma sem kemur úr þessari átt – sjá Rebekka Blöndal, Laufey – en allar nálgast þær þetta á sinn hátt. Mikael Máni Ásmundsson leikur á gítar á plötunni og bræðurnir Erik Tengholm og Johan Tengholm sjá um trompet og kontrabassa. Platan rúllar ljúflega eins og nærri má geta. Opnar með „Samtal við sólu“, þar sem íslenskan fær að dansa yfir smekklegum gítarslætti, unaðslegum trompetleik og hrynföstum bassa. Sólríkt lag, eins og nafnið ber með sér, og við tekur „Einsemd“, ögn dramatískara – eins og nafnið ber og með sér! „Örlítil einsemd er stundum talin nauðsynleg/Aðeins í litlu magni þó,“ segir þar. Lögin eru ýmist á íslensku og ensku og restin af plötunni rúllar í þessum höfuga, notalega og umlykjandi gír.
Platan er Marínu kær, eins og hún tjáði mér. Samin á tímabili þegar hún var að finna sig í tónlist, í leit að sínu tónlistarlega heimili, getum við sagt. Hún hóf að semja lög í þeim stíl sem lýst er í málsgreininni á undan og líka texta með „viðlíka magni af rómans og rjóma“ eins og hún orðar það kerknislega.
Marína sagði mér einnig frá því hvernig bæði textar og melódíur komu oft til hennar þegar hún var stödd á staðnum sem er á milli svefns og vöku, þeim töfrastað. Hún tók meira að segja upp þann sið að sofa með skrifblokkina við hliðina á rúminu, svona til að festa hugmyndirnar fljótt og vel.
Platan kom út í endaðan ágúst og rúllar á helstu streymisveitum, nema hvað. Fleiri form eru líka í umferð og helst ber að nefna glæsilega vínylútgáfu. Umslagið smekklega skreytt með teikningum eftir Rebeccu Santo, er hrjúft og fornbókalegt viðkomu, listrænn blær í anda umslaganna frá 4AD og fleiri svalra útgáfa. „Nærbuxur“ með þunnu, innra plasti til að vernda, og svo þykk og góð pressa. Mismunandi gerð af plötumiðum sem eru punkturinn yfir i-ið (Bjart kvöld á A-hlið á meðan það húmar að á B-hlið). Og meira til, m.a. taupoki með myndskreytingu plötunnar!
Marína er iðin við kolann þessa mánuði, alls kyns hljómleikahald í gangi og nóvember og desember drekkhlaðnir af slíku stússi. Þá kom út nýtt lag fyrir stuttu, „Ástarorð í eyra“, sem hefur hlotið ágæta spilun enda leitun að ljúfari eyrnaormi.
Deildu!
