Vashti Bunyan: Töfrum sleginn handanheimur
Greinin var skrifuð fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 11. október, 2014
…og hjartað tekur kipp
•Vashti Bunyan gefur út þriðju hljóðversplötu sína
•Sneri aftur í bransann árið 2005 eftir 35 ára hlé
Árið 1970 gaf Vashti Bunyan út plötu sína Just Another Diamond Day undir merkjum Philips útgáfunnar. Innihaldið draumkennd þjóðlagatónlist, líkt og viðkvæmnislegum vögguvísum hefði verið streymt úr einhverjum töfrum slegnum handanheimi. Upptökustjórn var í höndum Joe Boyd sem hafði vélað um plötur Nick Drake, The Incredible String Band og Fairport Convention, allt nöfn sem hafa verið nokkurs konar hryggjarstykki í umræðum um arfleifð og áhrif nýbylgjunnar í breskri þjóðlagatónlist. Plata Bunyan hvarf hins vegar eins og dögg fyrir sólu og í kjölfarið hætti hún afskiptum af tónlist, bæði mædd og móð.
Ferðalag
Bunyan leikur talsverða rullu í metnaðarfullri bók Robs Young, Electric Eden: Unearthing Britain’s Visionary Music (2011). Young lýsir í upphafi ævintýralegu ferðalagi hennar til Skotlands, en hún og þáverandi unnusti ferðuðust með hestvagni frá London og alla leið til Hebridesareyja. Á ferðalaginu samdi hún lögin sem enduðu á fyrrgreindri plötu (ördómur: Bók Young er hrífandi á köflum en á það til að detta niður í tilgerðarlegt, uppblásið raus). Ein af ástæðunum fyrir því að Bunyan er miðlæg í skrifum Young er sú að í sjálfskipaðri útlegð hennar fór platan hægt og sígandi að draga að sér hlustendur og öðlaðist á endanum svokallaða „költ“ stöðu, umrædd í hópi þeirra sem þykjast vera með puttann á púlsinum (frumútgáfa plötunnar er á lista yfir tíu sjaldgæfustu frumburði allra tíma skvt. Record Collector og gangverðið er um 250.000 krónur). Bunyan varð að nokkurs konar tákni fyrir þessa þrá eftir einfaldari og sannari hlutum sem einatt fylgdi þessari bylgju nýrra þjóðlagatónlistarmanna. Platan, sem var loks endurútgefin árið 2000, hafði þá rík áhrif á ákveðið tónlistarlegt umrót sem fram fór í Bandaríkjunum um sama leyti, hræringar sem gáfu af sér þjóðlagasýruna svokölluðu eða „freak folk“. Postular stefnunnar, Devandra Banhart og Joanna Newsom, settust við fótskör Bunyan og árið 2005 – 35 árum eftir frumburðinn – gaf hún út sína aðra plötu, hina frábærlega titluðu Lookaftering. Banhart og Newsom voru á meðal gesta þar og síð-klassíkerinn Max Richter sá um upptökustjórn.
Heimkoma
Poppmiðaðar fjársjóðsleitir, eins og þessi löngu gleymda plata Bunyan varð fyrir, eru orðnar að föstum lið í dægurtónlistarbransanum og aðrar söngkonur sem hafa „lent“ í svipuðu eru t.d. Linda Perhacs og Sibylle Baier. Plötur þessara listakvenna lúta svipuðum lögmálum, hafa eitthvað mjög sérstakt við sig sem hrífur nústarfandi tónlistarfólk það mikið að oft leggur það sig fram við að aðstoða þessa höfðingja í að endurræsa ferilinn. Þannig hefur Bunyan notið góðs af velvild og áhuga sér yngra fólks eins og áður er getið og t.a.m. túraði hún með Vetiver og Juana Molina í kjölfar Lookaftering. Hins vegar valdi hún að hljóðrita nýjustu plötu sína – Heartleap – að mestu ein í heimahljóðveri sínu í Edinborg þar sem hún hefur búið undanfarið. Og platan verður hennar síðasta að eigin sögn. Á Heartleap er spunnið áfram með sama þráðinn og liggur í gegnum fyrri verk, stemmurnar eru óræðar og flöktandi, framvindan hæg og seyðandi, smíðarnar brothættar og um leið ægifagrar. Heilsteypt mjög og ferillinn því þannig lagað hnökralaus. Það er því synd að Bunyan hafi ákveðið að leggja árar í bát nú en hún getur svo sannarlega gengið sátt frá borði.
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bryan Ferry Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland Gyða Valtýsdóttir Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skrapt Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- November 2024
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012