Plötudómur: Sigur Rós – Kveikur
[Dómurinn var skrifaður fyrir Morgunblaðið og birtist þar, laugardaginn 22. maí, 2013]
Á jaxl, við bítum…
Sigur Rós – Kveikur
4/5
Sigur Rós (Georg Holm, Jón Þór Birgisson, Orri Páll Dýrason) samdi og upptökustýrði. Hljóðritað í Sundlauginni af Birgi Jóni Birgissyni, honum til aðstoðar var Elisabeth Carlsson. Rich Costey hljóðblandaði ásamt Sigur Rós og Alex Somers.
Sigur Rós (Georg Holm, Jón Þór Birgisson, Orri Páll Dýrason) samdi og upptökustýrði. Hljóðritað í Sundlauginni af Birgi Jóni Birgissyni, honum til aðstoðar var Elisabeth Carlsson. Rich Costey hljóðblandaði ásamt Sigur Rós og Alex Somers. Chris Kasych, Eric Isip og Laura Sisk aðstoðuðu við hljóðblöndun. Eiríkur Orri Ólafsson útsetti blástur og blés ásamt Bergrúnu Snæbjörnsdóttur og Sigrúnu Jónsdóttur. Daníel Bjarnason útsetti strengi, Valgeir Sigurðsson hljóðritaði þá og á þá léku Borgar Magnason, Margrét Árnadóttir, Pálína Árnadóttir, Una Sveinbjarnardóttir og Þórunn Ósk Marinósdóttir. Ted Jenssen hljómjafnaði. XL Recordings gefur út og dreifir. 2013.
Ég er orðinn hundleiður á þessum hippum,“ sagði ónefndur ungur tónlistarmaður við mig að haustlagi 1994. Við vorum staddir í Undirheimum Fjölbrautaskólans í Breiðholti, sem var þá giska vinsæll tónleikastaður er kom að neðanjarðartónleikum, og sá pirraði, sem var að fara að spila þarna um kvöldið, var að vísa í mosfellsku rokksveitina Victory Rose. Tónlistarmaðurinn sem um ræðir var einnig í hljómsveit og það gekk víst ekki þrautalaust hjá meðlimum Victory Rose, síðar Sigur Rós, að hljóðprufa sig. Tafir, eða kannski sú vandvirkni sem átti eftir að einkenna sveitina síðar meir, settu ýmislegt úr skorðum þetta kvöldið. Þegar ég sá svo Jón Þór Birgisson álengdar í fullum skrúða, síðhærðan og skeggjaðan í mussu, glottandi við tönn með gítarinn sinn sem var vandlega skreyttur indjánakögri skildi ég vel hvaðan sá ónefndi var að koma.
Fyrir á að giska tveimur vikum rambaði ég inn á amazon.co.uk og tékkaði á þeim plötum sem voru vinsælastar hvað forsölu varðar. Efst á lista var Kveikur með Sigur Rós. Íslenska hjartað hamaðist, eðlilega.
Vandvirkni hippanna hundleiðinlegu hefur skilað sér svo um munar, svo rækilega reyndar að manni finnst það á köflum ótrúlegt.
Kveikur er nýjasta varðan í þessu ótrúlega ferðalagi rokksveitarinnar mosfellsku sem er aftur orðin að tríói en þannig var uppstillingin í árdaga. Ekki að platan sé einhvers konar afturhvarf til upphafsins vegna þessa, en hún ber þó með sér vissan hráleika og beinskeytni sem var ekki í forgrunni á síðustu plötu t.a.m. Aldeilis ekki reyndar og síðustu tvær plötur, þessi hér og Valtari sem út kom í fyrra eru ágætis dæmi um þá fjölbreytni sem þrífst í Sigur Rósar heimi. Valtari var „stór“ og epísk, eins og mikilúðleg, hægrísandi alda. Áferð þessarar plötu er hins vegar allt öðru vísi, er meira eins og þegar áðurnefnd alda skellur með tilþrifum á berginu. Hér eru meiri læti og ærslagangur, eitthvert „trukk“ sem knýr hana áfram. Ef Valtarinn rúllaði á flaueli stekkur Kveikurinn um á sandpappír.
„Brennisteinn“ setur tóninn fyrir Kveik; bjagaðar, skóglápslegar gítarlínur streyma fram undir hörðum trommuslögum og víruðum raftöktum. Söngrödd Jónsa liggur yfir, í senn ákveðin og tilfinningarík og hann stekkur á milli bassa, tenórs og falsettu eins og að drekka vatn. Lagið er á einhvern furðulegan hátt bæði epískt og hnitmiðað, gengur fullkomlega upp og er eins og sýnidæmi um mátt og megin Sigur Rósar. Þú þarft að vera orðinn sæmilega sjóaður til að geta snarað svona hlutum upp en lagið er líka til marks um að hungrið, ástríðan er þarna ennþá. „Hrafntinna“ tekur þennan bolta svo á lofti, hlykkjast áfram af sömu festu og upphafslagið; skreytt brassi, strengjum og klingjandi, „industrial“ áslætti. Kinnroðalaus keyrsla á upphafsmetrunum!
Þetta er undirtónninn en lögin búa yfir mismunandi blæbrigðum engu að síður. „Yfirborð“ er höfug stemma og sveimkennd á meðan titillagið er nokkurs konar Sigur Rósar pönk. „Rafstraumur“ minnir á poppaðar smíðar eins „Inni í mér syngur vitleysingur“ en næstsíðasta lagið, „Bláþráður“, trukkast áfram af því harðgera listfengi sem einkenndi fyrstu lög plötunnar. „Var“ er svo nokkurs konar útgöngustef en sveitin hefur lokað nokkrum plötum sínum á svipaðan máta.
Þetta er að verða eins og með hina glæstu sveit The Fall. „Alltaf öðruvísi…alltaf eins“. Kveikur er vitnisburður um hljómsveit sem býr enn yfir sköpunarkrafti, er enn að leita en hefur um leið fullkomið vald á þeim tækjum og tólum sem hún hefur verið að skerpa til á síðustu áratugum. Ég kemst núorðið sjaldan í að rita opinberlega um gulldrengina og ætla því að ljúka þessum skrifum með setningu sem ég nota gjarnan um þessa einstöku hljómsveit: Það er engu upp á hana logið.
Stikkorðaský
Abba ATP Björk Bob Dylan Bryan Ferry Bubbi Bára Gísladóttir Bítlarnir Cyber David Bowie Eurovision Evróvisjón Færeyjar Grænland Gyða Valtýsdóttir Harpa Hildur Guðnadóttir Ian Anderson Iceland Airwaves Jethro Tull Jóhann Jóhannsson jólatónlist Kælan Mikla Misþyrming Morgunblaðið múm Músíktilraunir Nick Cave Nordic Music Prize Norrænu tónlistarverðlaunin Nuuk Nuuk Nordic Culture Festival post-dreifing President Bongo Reptilicus sigur rós Skotland Skrapt Skúli Sverrisson Söngvakeppnin Söngvakeppni Sjónvarpsins Thick As A Brick tónleikar tónlist ... er tónlist íslenskur plötudómurUmræðan
- PtaXa on Plötudómur: Ingibjörg Turchi – Stropha
- Ilmu Komunikasi on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Manajemen on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Ilmu Forensik on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Biomedis on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- Informatika on A Faroese Music Diary – Skrapt Festival 2023: #3
- SO on Plötudómur: Bubbi – Ljós og skuggar
- Irgi Zanuar on Viðtal: Egill Ólafsson
- Sains Data on Uppgjör: Nuuk Nordic Culture Festival 2019
- RPLA on Rýnt í: Kynjahalla í dægurtónlist
Safn
- November 2024
- October 2024
- September 2024
- August 2024
- July 2024
- June 2024
- May 2024
- April 2024
- March 2024
- February 2024
- January 2024
- December 2023
- November 2023
- October 2023
- September 2023
- August 2023
- July 2023
- June 2023
- May 2023
- April 2023
- March 2023
- February 2023
- January 2023
- December 2022
- November 2022
- October 2022
- September 2022
- August 2022
- July 2022
- June 2022
- May 2022
- April 2022
- March 2022
- February 2022
- January 2022
- December 2021
- November 2021
- October 2021
- September 2021
- August 2021
- July 2021
- June 2021
- May 2021
- April 2021
- March 2021
- February 2021
- January 2021
- December 2020
- November 2020
- October 2020
- September 2020
- August 2020
- July 2020
- June 2020
- May 2020
- April 2020
- March 2020
- February 2020
- January 2020
- December 2019
- November 2019
- October 2019
- September 2019
- August 2019
- July 2019
- June 2019
- May 2019
- April 2019
- March 2019
- February 2019
- January 2019
- December 2018
- November 2018
- October 2018
- September 2018
- August 2018
- July 2018
- June 2018
- May 2018
- April 2018
- March 2018
- February 2018
- January 2018
- December 2017
- November 2017
- October 2017
- September 2017
- August 2017
- July 2017
- June 2017
- May 2017
- April 2017
- March 2017
- January 2017
- December 2016
- November 2016
- October 2016
- September 2016
- August 2016
- July 2016
- June 2016
- May 2016
- April 2016
- March 2016
- February 2016
- January 2016
- December 2015
- November 2015
- October 2015
- September 2015
- August 2015
- July 2015
- June 2015
- May 2015
- April 2015
- March 2015
- February 2015
- January 2015
- December 2014
- November 2014
- October 2014
- September 2014
- August 2014
- July 2014
- June 2014
- May 2014
- April 2014
- March 2014
- February 2014
- January 2014
- December 2013
- November 2013
- October 2013
- September 2013
- August 2013
- July 2013
- June 2013
- May 2013
- April 2013
- March 2013
- February 2013
- January 2013
- December 2012
- November 2012
- October 2012
- September 2012
- August 2012
- July 2012
- June 2012
- May 2012